โครงการพัฒนาการผลิตชาสมุนไพรคุณภาพสูงระดับ SME หลักการเลือก plate เพื่อคำนวณผลที่อ่านได้1. พิจารณา plate ปริมาณแอโรบิคแบคทีเรีย (Aerobic Bacteria Count) จะพิจารณาเฉพาะ แผ่น ที่สามารถนับได้ มีจำนวนอยู่ระหว่าง 30 - 300โคโลนีปริมาณโคลิฟอร์ม (Total Coliform) และอีโคไล (E.coli) พิจารณาเฉพาะ แผ่นที่สามารถนับได้ มีจำนวนอยู่ระหว่าง 15 - 150โคโลนี หมายเหตุ ให้เลือกนับเฉพาะโคโลนีในช่องที่ไม่ถูกกระทบ เนื่องจากจุลินทรีย์บางชนิดสามารถย่อยเนื้อเจลในแผ่นได้ และรูปร่างที่ไม่สมบูรณ์ เนื่องจากอาจเป็นเศษอาหารปะปนอยู่ในแผ่น2. ถ้าแผ่นใดมีจำนวนแอโรบิคแบคทีเรีย มากกว่า 300โคโลนี จำนวนโคลิฟอร์มและอีโคไล จำนวนมากกว่า 150โคโลนี - ถ้าสามารถนับจำนวนได้ใน dilution นั้น ก็ให้ค่าที่นับได้นั้น หรือ ถ้าหากไม่สามารถนับได้ ก็ให้นับค่าเฉลี่ยโดยเลือกนับโดโลนีจากช่องใดช่องหนึ่งที่มีการกระจายตัวอย่างสม่ำเสมอ (1 ซม.2) แล้วคูณด้วย 20 จะได้จำนวนโคโลนีทั้งหมดโดยประมาณ แล้วรายงานเป็น TNTC (Estimated count) Est. CFU/ml (โดยที่ Est. หมายถึง estimated) 3. ถ้าแผ่นใดมีจำนวนแอโรบิคแบคทีเรีย จำนวนน้อยกว่า 30โคโลนี จำนวนโคลิฟอร์มและอีโคไลจำนวนน้อยกว่า 15 โคโลนี- ถ้าสามารถนับจำนวนได้ใน dilution นั้น ก็ให้ค่าที่นับได้นั้น - ถ้าไม่พบโคโลนีใดเลย ให้คำนวณ Est. CFU/ml เป็น < 1 DF (dilution factor) หรือ count = 0 ตัวอย่าง การคำนวณ Aerobic Bacteria Count ตัวอย่าง การคำนวณ Total Coliform , E.coli การอ่านผลจากการทดลอง ล้างขมิ้น การอ่านผลจากการทดลอง ล้างใบเตย การอ่านผลจากการทดลอง ล้างอัญชัน

บทที่ 4 การละลายปลาทูน่าแช่แข็งทั้งตัวโดยใช้น้ำเป็นตัวกลางที่สภาวะต่างกัน 4.1 ตัวอย่างปลาทูน่า ปลาทูน่าพันธุ์ท้องแถบ (Skipjack tuna) โดยได้รับความอนุเคราะห์จากบริษัท พัทยาฟูดอินดัสตรี จัดกัด อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร ระหว่างขนส่งมายังสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ถูกบรรจุในถังเก็บความเย็น รักษาอุณหภูมิของตัวปลาด้วยน้ำแข็งแห้ง จากนั้นนำไปแช่ในตู้แช่เยือกแข็งที่อุณหภูมิ -20 องศาเซลเซียสโดยปลาแต่ละตัวถูกติดสัญลักษณ์ที่บอกลำดับที่ ขนาดน้ำหนัก และขนาดตัวปลา จากนั้นแยกเก็บในถุงทนความเย็น 4.2 การวัดขนาด ปลาทูน่าที่ใช้ในการทดลองทุกตัว ถูกชั่งน้ำหนัก และวัดขนาด โดยวัด 3 จุด ดังนี้ วัดความยาวจากหัวปลาถึงโคนหาง วัดความกว้างจากจุดที่กว้างที่สุดของตัวปลา และวัดความยาวจากหัวปลาไปจนถึงครีบหลัง อย่าลืมวาดรูป รูปที่ 4.1 การวัดขนาดปลาทูน่า 4.3 การเก็บตัวอย่างเนื้อปลาทูน่า เก็บตัวอย่างของเนื้อปลาทูน่าก่อนละลายและหลังละลายเพื่อตรวจหาปริมาณเกลือในเนื้อปลาทูน่า แบ่งการเก็บตัวอย่างออกเป็น 2 รุปแบบ ได้แก่ การเก็บตัวอย่างแบบปลา 1 ตัว ต่อ 1 จุดตัวอย่าง ใช้แท่งสแตนเลสเป็นอุปกรณ์การเจาะตัวอย่างปลาก่อนการละลาย เจาะบริเวณเนื้อข้างลำตัวใกล้กับหัวปลา หลีกเลี่ยงบริเวณเนื้อที่ติดเลือดและบริเวณท้องปลา เมื่อได้ตัวอย่างแล้วตัดเอาเฉพาะเนื้อปลาที่ไม่มีเลือดปน และลอกส่วนหนังออก นำตัวอย่างเก็บรักษาโดยในถุงสุญญากาศที่อุณหภูมิต่ำกว่า -18 องศาเซลเซียส นำไปตรวจวิเคราะห์ปริมาณเกลือ รูปที่ 4.2 ลักษณะการเก็บตัวอย่างปลา 1 ตัวต่อ 1 จุดตัวอย่าง การเก็บแบบปลา 1 ตัวต่อ 3 จุดตัวอย่าง โดยมีจุดตัวอย่างดังนี้เนื้อช่วงหัว เนื้อกลางตัว และเนื้อช่วงหาง โดยจะเก็บตัวอย่างเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาด 3×4 ตารางเซนติเมตรและลึกลงไปในเนื้อปลา 2 เซนติเมตร แผลที่เกิดจากการเจาะเนื้อปลาทูน่าก่อนละลายจะยิงด้วยกาวแข็งไม่ละลายน้ำให้พอดีกับขนาดแผลที่เจาะเพื่อป้องกันน้ำเข้าเนื้อขณะละลาย ตัวอย่างเนื้อปลาทูน่าถูกเก็บไว้ในถุงสุญญากาศที่อุณหภูมิต่ำกว่า -18 องศาเซลเซียสและนำไปตรวจวิเคราะห์ปริมาณเกลือ รูปที่ 4.3 การเก็บตัวอย่างเนื้อปลาทูน่าแบบปลา 1 ตัว ต่อ 3 จุดตัวอย่าง 4.4 ชุดอุปกรณ์และวิธีการละลายปลาทูน่า ปลาทูน่าถูกละลายด้วยชุดอุปกรณ์การละลายปลาทูน่า ดังรูป 4.4 ซึ่งประกอบด้วย ถังที่ใช้ขนาดละลาย ขนาดบรรจุ 400 ลิตร และถังพักน้ำขนาด 400 ลิตร ต่อเชื่อมกันด้วยท่อ PVC ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 5.5 cm. โดยน้ำจะถูกหมุนเวียนด้วยปั๊มสองตัว ปั๊มตัวแรกเป็นปั๊มที่ส่งน้ำเข้าจากด้านบนของชุดอุปกรณ์ และปั๊มตัวที่สองจะดูดน้ำออกจากถังของชุดอุปกรณ์ ผ่านตัวกรองเข้าไปยังถังพักน้ำ ปลาทูน่าที่ถูกละลายจะถูกวางบนตะแกรงเจาะรูให้น้ำผ่านได้ โดยชุดอุปกรณ์สามารถทำละลายได้ 2 สภาวะ คือสภาวะน้ำนิ่ง สภาวะน้ำวน น้ำจะไหลผ่านท่อ PVCที่ต่อขนาน 8 แถว ซึ่งชุดอุปกรณ์สามารถปรับอัตราการไหลได้ด้วยวาล์วและวัดอัตราการไหลด้วยการวัดปริมาตรของน้ำในเวลาที่กำหนด ส่วนการละลายด้วยสภาวะน้ำอลวน มีการติดตั้งขดลวดความร้อนขนาด 1,500 วัตต์ 2 ตำแหน่ง ปรับตะแกรงให้ต่ำลงจากการละลายในสองสภาวะแรกโดยให้อยู่ตรงกลางถัง รูปที่ 4.4 (ก) การละลายในสภาวะน้ำนิ่ง (ข) การละลายในสภาวะน้ำวน (ค) ชุดอปกรณ์ละลายปลาทูน่าก่อนติดตั้งขดลวดความร้อน 4.5 การเสียบสาย และการวัดตำแหน่งปลายเทอร์โมคัปเปิล เพื่อวัดอุณหภูมิในตัวปลา นำปลาทูน่าแช่แข็ง มาเจาะรูเพื่อเสียบสายเทอร์โมคัปเปิลด้วยสว่านไฟฟ้า ขนาดหัวเจาะ 1.6 มิลลิเมตร โดยปลา 1 ตัวเจาะรู2 ตำแหน่งตำแหน่งที่ 1 จะเจาะบริเวณกึ่งกลางตัวปลาจนถึงกระดูกแข็ง (back bone) และตำแหน่งที่ 2 เจาะบริเวณผิวข้างเหนือรูเจาะที่ตำแหน่งที่ 1 และทำการวัดมุมตรงตำแหน่งที่เจาะ วัดตำแหน่งในการเจาะดังนี้ ความยาวจากหัวถึงตำแหน่งที่เจาะ (X) ความกว้างจากครีบหลังลงมาถึงตำแหน่งที่เจาะ (Y) และความลึกจากตำแหน่งที่เจาะลงไปในเนื้อปลา (Z) นำปลาทูน่าที่เจาะรูแล้วเสียบสายเทอร์โมคัปเปิลที่ต่อเข้ากับเครื่องบันทึกอุณหภูมิภายในตัวปลา ก่อนทำการทดลองจะเก็บปลาไว้ที่ตู้แช่เยือกแข็ง เพื่อให้อุณหภูมิเริ่มต้นทุกจุดในตัวปลาใกล้เคียงกัน ระหว่างการละลาย วัด อุณหภูมิภายในตัวปลา และ อุณหภูมิของน้ำบริเวณใกล้กับตัวปลา 1 ตำแหน่งบันทึกอุณหภูมิทุกๆ 1 นาที รูปที่ 4.5 การเสียบสาย และการวัดตำแหน่งปลายเทอร์โมคัปเปิล 4.6 การเก็บตัวอย่างน้ำและอากาศเพื่อวัดปริมาณจุลินทรีย์ เก็บตัวอย่างน้ำครั้งที 1 หลังจากวางปลาลงไปในชุดอุปกรณ์การละลายไปแล้ว 5 นาที นำน้ำไปตรวจหาปริมาณจุลินทรีย์ของน้ำก่อนละลายด้วยแผ่น Aerobic Count Plate และเก็บน้ำครั้งที่ 2 หลังจากละลายเสร็จ ไปตรวจหาปริมาณจุลินทรีย์ด้วยแผ่น Aerobic Count Plate เช่นกัน วัดปริมาณจุลินทรีย์ในอากาศด้วยแผ่น Aerobic Count Plate โดยหยดสารบัฟเฟอร์ลงบนแผ่น Aerobic Count Plate แล้วนำไปวางใกล้กับบริเวณชุดอุปกรณ์การละลายปลา รอผลจากแผ่น Aerobic Count Plate 48 ชั่วโมง นับจำนวนจุลินทรีย์ที่เกิดขึ้น รูปที่ 4.6 การเก็บตัวอย่างน้ำ อากาศ และตัวอย่างผลตรวจวัดจุลินทรีย์ คณะผู้วิจัย จเร วงษ์ผึ่ง วรมน อนันต์ วสันต์ อินทร์ตา

โครงการพัฒนาการผลิตชาสมุนไพรคุณภาพสูงระดับ SME บทที่ 2 การล้างและการเตรียมวัตถุดิบก่อนการแปรรูป บทนำ สมุนไพร เป็นวัตถุดิบจากพืช ที่ได้จากส่วนต่างๆของ เช่น ราก ลำต้น ดอก ใบ สมุนไพร ที่ใช้เพื่อการแปรรูป มีการปนเปื้อนจากจุลินทรีย์หลายช่องทาง เช่น ระหว่างการเพาะปลูก การเก็บเกี่ยว การขนส่งสมุนไพร ปริมาณจุลินทรีย์ในวัตถุดิบสมุนไพรเริ่มต้นและมีผลต่อคุณภาพและอายุการเก็บของผลิตภัณฑ์แปรรูปจากสมุนไพร ปริมาณจุลินทรีย์ในวัตถุดิบ บ่งชี้ คุณภาพของวัตถุดิบ สุขอนามัยในการผลิต สุขลักษณะส่วนบุคคลความสะอาดบริเวณสถานที่ประกอบการ ส่งผลกระทบต่อ คุณภาพผลิตภัณฑ์อาหาร อายุการเก็บรักษาและที่สำคัญคือความเสี่ยงต่อการพบจุลินทรีย์ก่อโรค ซึ่งหากร่างกายได้รับเข้าไปก็จะเป็นอันตรายทำให้เกิดโรคอาหารเป็นพิษเช่น ท้องเดิน ปวดท้อง อาเจียร และบางชนิด อาจเป็นอันตรายขั้นร้ายแรงถึงชีวิตได้ การล้าง เป็นขั้นตอนการเตรียมวัตถุดิบที่สำคัญก่อนเข้าสู่กระบวนการแปรรูปอาหาร มีวัตถุประสงค์ เพื่อกำจัดสิ่งสกปรก สิ่งแปลกปลอม และลดอันตรายในอาหาร (food hazard) โดยเฉพาะอันตรายจากจุลินทรีย์ ซึ่ง จากการสำรวจพบเชื้อจุลินทรีย์ที่ใช้บ่งชีสุขลักษะการผลิต ได้แก่ แบคทีเรียในกลุ่มโคลิฟอร์ม และ แบคทีเรียก่อโรคที่มักปนเปื้อนในผักในประเทศไทย ได้แก่ Escherichia coli , Listeria spp.,Salmonella ,Shigella (ปรีชา, 2553) เพื่อความปลอดภัยและเหมาะสมแก่การบริโภค (Codex Alimentarius Commission ,2003) การล้างที่ดีต้องสามารถลดการปนเปื้อนที่พื้นผิวของวัตถุดิบได้ แต่อย่างไรก็ตามการล้างวัตถุดิบด้วยน้ำเปล่า หรือน้ำประปา สามารถกำจัดเเชื้อจุลินทรีย์ได้ไม่มากนัก ส่วนใหญ่สามารถกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ได้เพียง 1 logCFU/g (Singh et.al.,,2002) เมื่อเทียบกับการใช้สารฆ่าเชื้อ เนื่องจากวัตถุดิบอาจเกิดการปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์ค่อนข้างสูงและอาจมีการปนเปื้อนของจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรคหรือการล้างไม่สะอาจและน้ำล้างที่ใช้ไม่สะอาด อาจเกิดโรคอาหารเป็นพิษได้ การล้างด้วยน้ำธรรมดาไม่สามารถลดการปนเปื้อนเหล่านี้ได้ จึงมีการใช้ สารฆ่าเชื้อ (sanitizer) ซึ่งเป็นสารเคมีที่ใช้ผสมในน้ำล้าง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการลดปริมาณจุลินทรีย์ สารฆ่าเชื้อที่ นิยมใช้ ในการล้างวัตถุดิบ ได้แก่ สารประกอบคลอรีนโอโซน ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์quat เป็นต้น คลอรีนเป็นสาร ที่นิยมใช้กว้างขวางเพื่อการล้างผักผลไม้ สารประกอบคลอรีนเช่น โซเดียมไฮโปคลอไรท์ แคลเซียมไฮโปคลอไรท์ คลอรีนไดออกไซด์ โดยความเข้มข้นที่ใช้ อยู่ในช่วง 50-200 ppm. ของคลอรีนออกฤทธิ์ (active chlorine) คลอรีนมีประสิทธิภาพสูงในการทำลายแบคทีเรียก่อโรค ตัวอย่างเช่น ผักสด พบว่าการล้างด้วย สารไฮโปคลอไรท์ สามารถลดปริมาณจุลินทรีย์มาให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานของกระทรวงสารธารณสุข ซึ่งสามารถลดลงได้ 3-4 log cycle และนอกจากนี้ยังพบว่าไม่มีผลต่อการเปลี่ยนสีและรูปร่างของผัก ไม่พบการบวมหรือการเหี่ยวของผักสด (กฤติยา,2546) คลอรีนอาจใช้คลอรีนร่วมกับโอโซน พบว่ามีประโยชน์ต่ออายุการเก็บรักษาและคุณภาพของผักรวมถึงคุณภาพน้ำที่ใช้สำหรับที่ใช้สำหรับล้าง ( A.GARCIA et.al.,2003) แคลเซียมไฮโปคลอไรท์ เป็นรูปแบบหนึ่ง ของสารประกอบคลอรีน มีลักษณะเป็นผง หรืออัดเป็นเม็ด ซึ่งนิยมใช้กันอย่างกว้างขวางในโรงงานอุตสาหกรรมอาหารขนาดกลางและขนาดย่อม เพราะราคาถูก หาซื้อและจัดเตรียมได้ง่าย โดยใช้เพื่อฆ่าเชื้อวัตถุดิบ ฆ่าเชื้อน้ำที่ใช้ในกระบวนการ เช่น น้ำหล่อเย็น น้ำละลายวัตถุดิบที่ผ่านการแช่เยือกแข็ง (thawing) นอกจากการใช้เพื่อการฆ่าเชื้อแล้วการใช้ แคลเซียมไฮโปคลอไรท์ในน้ำล้างผัก ผลไม้ ยังให้ผลดีต่อเนื้อสัมผัสของหลังการล้างเนื่องจาก เกลือแคลเซียมสามารถรวมตัวกับเพคติน (pectin) ในผนังเซลของผัก ผลไม้ ทำให้ผนังเซลล์แข็งแรงขึ้น และสามารถต้านทานโรคต่างๆได้ดี ส่งผลให้ผัก ผลไม้ ไม่เกิดการช้ำหรือเสียหายได้ง่ายเนื่องจากการล้าง Behrsing et.al. (2000) ได้ศึกษาประสิทธิภาพแคลเซียมไฮโปคลอไรท์ต่อการล้างผัก พบว่าหลังจากการจุ่มน้ำสามารถลดเชื้อ E. coli ในผักกาดหอมและบล็อกโคลี่ได้ประมาณ 1.5-1.8 log10CFU/g จากปริมาณ E.coli เริ่มต้น 6.8 log10CFU/g เมื่อแช่ผักในสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรท์50 mg/Lเวลา 30 วินาที สามารถลดปริมาณ E.Coliของผักกาดหอมได้ 1.9-2.8 log10CFU/gและบล็อกโคลี่ได้1.7-2.5 log10CFU/ gและเมื่อแช่ผักในสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรท์ 100 mg/L ที่อุณหภูมิ 2 องศาเซลเซียส และ 25 องศาเซลเซสตามลำดับพบว่า สามารถลดปริมาณ E.Coli ได้ประมาณ 2.4 log10CFU/g ซึ่งพบว่าอุณภูมิไม่มีผลต่อความสามารถในการลดปริมาณ E.Coli Francis G.A.et.al. (2002) ได้ศึกษาการเจริญเติบโต ของเชื้อ listeria innocua และ E.Coli กับสารต้านจุลินทรีย์ ( สารละลายคลอรีน 100 ppm นาน 5 นาที, สารละลายกรดซิตริก 1% นาน 5 นาที, วิตามินซี 1% นาน 5 นาที) ในผัก เก็บไว้ 14 วัน ที่อุณหภูมิ 8 องศาเซลเซียส พบว่า ปริมาณ L.innocua และ E.Coli ที่ไม่ผ่านการจุ่มสารต้านจุลินทรีย์ ในผักกาดหอม มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น 1-1.5 logcycle ในขณะที่กะหล่ำปลี มีแนวโน้มลดลง 1-1.5 logcycle ส่วนปริมาณ L.innocua และ E.Coli ที่ผ่านการจุ่มสารต้านจุลินทรีย์ก่อนเก็นรักษา สามารถลดปริมาณจุลินทรีย์ด้ 1-1.5 logcycle ดังนั้นสรุปได้ว่าประสิทธิภาพของสารต้านจุลินทรีย์ จะมีประสิทธิภาพในการลดปริมาณจุลินทรีย์มากน้อยเพียงใดก็ขึ้นอยู่กับปริมาณจุลินทรีย์เริ่มต้นของผัก วัตถุประสงค์ ศึกษาผลของการล้าง ด้วยสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรท์ (Ca (OCl) 2) ที่ความเข้มข้นต่างๆ ต่อปริมาณจุลินทรีย์ทั้งหมด (Aerobic plate count) ปริมาณโคลิฟอร์มทั้งหมด (Total coliform) และ Escherichia coliที่พบในพืชสมุนไพร 3 ชนิดได้แก่ขมิ้นใบเตย และ ดอกอัญชัน วิธีการทดลอง 1. การเตรียมสมุนไพรสมุนไพรที่ใช้ในการทดลองได้แก่ ขมิ้นเลือกเฉพาะหัวที่สมบูรณ์ ไม่เน่าเสียใบเตย จะใช้ตัดส่วนโคนใบทิ้งประมาณ 2 เซนติเมตร แล้วตัดแบ่งออกเป็น 3 ท่อนเท่า ๆ กัน ส่วน ดอกอัญชันเด็ดฐานรองดอกออกด้วยมือ ใช้เฉพาะกลีบดอกดังรูปที่ 1 รูปที่ 1 การเตรียมสมุนไพรก่อนการล้าง 2. การล้าง การทดลองใช้ขมิ้น 500 กรัม ใบเตย 200 กรัม และ ดอกอัญชัน 100 กรัม ต่อ 1 การทดลอง ทำการล้าง 2 ขั้นตอน ขั้นตอนแรก จะล้างในน้ำเปล่าในถังที่บรรจุน้ำ 10 ลิตร เป็นเวลา 30 วินาที แล้วนำสมุนไพรขึ้นสะเด็ดน้ำ 1นาทีขั้นตอนที่สอง เป็นการล้างด้วยสารละลายแคลเซียมไฮโปคลอไรท์ ที่ความเข้มข้น 50,100,150 ppm อีก 1 นาที จึงนำสมุนไพรขึ้นสะเด็ดน้ำ โดยเตรียมสารละลาย ครั้งละ 10 ลิตร จะต้องใช้แคลเซียมไฮโปคลอไรท์ผง 0.5 กรัม , 1 กรัม และ 1.5 กรัมตามลำดับ ดังแสดงในรูปที่ 2 รูปที่ 2 ขั้นตอนการทดลองล้างสมุนไพร 3 การตรวจสอบปริมาณจุลินทรีย์หลังการล้าง 3.1 การเตรียมตัวอย่าง สุ่มวัตถุดิบสมุนไพร (ขมิ้น ใบเตย และดอกอัญชัน) ที่ผ่านการล้าง มาวิธีละ 25 กรัม ใสในถุงพลาสติก ตัดวัตถุดิบตัวอย่าง ใส่ลงในถุงที่มีสารละลายบัฟเฟอร์ แล้วไปตีบดให้ละเอียด เป็นเวลา 2 นาที ดูดตัวอย่างที่ความเจือจาง 1:10 ปริมาตร 1 มิลลิลิตรผสมกับบัฟเฟอร์ 9 มิลลิลิตรจะได้ตัวอย่างที่มีความเจือจาง 1:100 ทำการเจือจางต่อไป โดยจำนวนการเจือจางขึ้นอยู่กับความเหมาะสมจนกว่าจะถึงความเข้มข้นที่ต้องการ 3.2 การวิเคราะห์จำนวนจุลินทรีย์ทั้งหมด (Aerobic plate count) หยดตัวอย่างเจือจาง ปริมาตร 1มิลลิลิตร ลงบนแผ่นตรวจเชื้อ แล้วบ่มเชื้อในตู้บ่ม ที่อุณหภูมิ 35±1˚cอ่านผลหลังการบ่ม 48±4 ชั่วโมง โดยนับที่โคโลนีมีสีแดงทั้งหมดที่อยู่ในพื้นที่ 20 ตารางเซนติเมตร ช่วงที่เหมาะสมในการนับโคโลนี 30 - 300 โคโลนีต่อแผ่น ดังรูป (ดูรายละเอียดหลักการและวิธีการตรวจปริมาณจุลินทรีย์ด้วย วิธี Rapid Method) 3.3 การวิเคราะห์จุลินทรีย์ที่ใช้บ่งชีสุขลักษะการผลิต ปริมาณโคลิฟอร์มทั้งหมด หยดตัวอย่างเจือจาง 1 มิลลิลิตร ลงปริมาณการปนเปื้อนของจุลินทรีย์เริ่มต้นบ่งชี้ถึงความสะอาดของวัตถุดิบ ซึ่งมีผลต่อคุณภาพ ความปลอดภัย และอายุการเก็บรักษาของผลิตภัณฑ์แปรรูปจากปริมาณจุลินทรีย์เริ่มต้นในวัตถุดิบพบว่าก่อนการล้าง ขมิ้น ใบเตย และดอกอัญชันมีปริมาณจุลินทรีย์ทั้งหมด 6.45, 7.41 และ 5.84 log10CFU/gตามลำดับ พบว่าดอกที่อยู่เหนือดิน โอกาสปนเปื้อนน้อยกว่าใบเตยและขมิ้นปริมาณจุลินทรีย์เริ่มต้นของขมิ้นและอัญชัน น้อยกว่างานวิจัยที่พบในผักชนิดอื่นBehrsing et.al. (2000) และส่วนใบเตยมีปริมาณมากกว่า รูปที่1 ผลของการล้างและความเข้มข้นของแคลเซียมไฮโปคลอไรด์ (Ca (OCl) 2) ต่อปริมาณจุลินทรีย์ทั้งหมด คือลดลง 97.93% 97.45% 91.01% จากปริมาณจุลินทรีย์เริ่มตามงานวิจัยของ Singh et.al. (2002) และ Behrsing et.al. (2000)

Quality assurance in food safety: meet the team Quality assurance is important in all industries, but when it comes to food safety it’s important on several levels.As Henry Ford famously said, “Quality means doing it right when no one is looking.” We suspect he’d probably agree that doing it right is important when the whole world is looking, too. As food safety becomes more prominent in the news and on social media, the role of quality assurance has increasingly come under the spotlight. That’s why quality assurance teams in the lab and using the right products are so important. April Schumacher and Aubrey Poling work in quality assurance for 3M’s food safety products, including 3M™ Petrifilm™ Plates both familiar with the attention that goes into ensuring the quality of products at every stage, meeting safety and regulatory requirements, to ensure their customers’ quality assurance departments have what they need to do their jobs. April and Aubrey know that food manufacturers are looking for the most productive solutions. Quality assurance departments also feel the need to show their value by preventing problems to ensure the food products are safe and feature the quality consumers expect. That’s why they love bringing solutions that save time and are easy to use for everyone in the labs. Journey to food safety and quality assurance “I like finding a solution to a problem – using data and science to find the answer and make the right choice,” says Aubrey, a quality engineer in 3M’s Food Safety Department. Aubrey was pursuing a degree in genetics at the University of Wisconsin – Madison when she realized how much she enjoyed her microbiology classes and wanted to pursue that area for her career. She started her career working in a lab that tests food from manufacturers, specifically for qualities including fats and carbohydrates. She later moved to Minnesota for a job testing food samples for pathogens. “That’s how I got to know 3M products – as a customer,” she says. When Aubrey heard that 3M Food Safety had a job opening in the quality department, she was excited to make the move because she was familiar with the quality of the 3M product line. April works with Aubrey on the 3M Food Safety Quality Assurance team. She has always been interested indisease and human health, so she studied bacteriology at the University of Wisconsin – Madison and got her Ph.D. in molecular biology from the University of Minnesota Twin Cities. “I was looking for ways to have a positive impact on human health,” April says. After some time doing academic post-doctoral work, she was ready for a change. “I was looking to have a more direct impact,” she says. “I like 3M’s culture and mission of science improving lives and knowing that the products I’m working on can have a positive impact right away.” April works on ensuring the quality of the products manufactured by 3M and making sure that standards are met. If there are any updates to regulations, AOAC, or ISO standards, she helps update processes to ensure customers receive the product that they expect. Helping to reduce the margin of error One of Aubrey and April’s top tips for quality assurance labs in food processing? Look for methods that decrease the opportunity for mistakes. That’s what they love about 3M™ Petrifilm™ Plates, which are easier to use than traditional agar methods. Additionally, the plates are stable and consistent from lot to lot which lessens the need to investigate variability in test results. The plates test a wide range of microorganisms such as E. coli, Listeria, yeasts, molds, and Staphylococcus. They also save time – a study of 274 U.S. food-processing plants found that 3.6 hours of time was saved per day by technicians when they used 3M™ Petrifilm™ Plates instead of agar. And the plates give faster results – technicians can get answers in about half the time. There are fewer steps than agar methods, so rather than preparing petri dishes and agar, the ready-to-use plates just require technicians toinoculate, incubate and interpret results. The results are also easy to understand because they use indicator dyes to facilitate colony counting. “Knowing that our products are clear makes the lab employee’s job easier,” says Aubrey. “I want to help them make the right decision. I don’t want them to have to second guess.” April points out that working in quality can be hard. “But it’s important you want to have solid data to make your case.” “Each customer has their own needs,” she says. “We have a lot of products for a lot of needs. Understanding those needs and picking the right products is almost as critical as the test itself.” She points out that 3M has a lot of solutions to help food manufacturers test products quickly. REQUEST A DEMO Contact Detail: 3M Food Safety Department 3M Thailand Limited 159 Asokemontri Rd., Klongtoey Nue, Wattana, Bangkok 10110 | Thailand Tel: 0 2260 8577, M: 098-582 4428 Ms. Narisara Wanigorn E-Mail: [email protected] Ms. Masinee Likhitrattanapaiboon E-Mail: [email protected] Ms. Narunras (Kavisra) BhuyothinE-Mail: [email protected] การประกันคุณภาพด้านความปลอดภัยของอาหาร: พบกับทีม การประกันคุณภาพมีความสำคัญในทุกอุตสาหกรรม แต่เมื่อกล่าวถึงความปลอดภัยของอาหาร ความสำคัญมีหลายระดับ ดังที่ Henry Ford กล่าวประโยคอันโด่งดัง “คุณภาพหมายถึงการทำให้ถูกต้องแม้ไม่มีใครมอง” เราคิดว่า เขาคงเห็นด้วยว่าการทำให้ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญแม้คนทั้งโลกกำลัง มองมาเช่นกัน เมื่อความปลอดภัยของอาหารมีความโดดเด่นมากขึ้นทั้งในข่าวและในสื่อโซเชียล บทบาทของการประกันคุณภาพจึงมีมากขึ้นเรื่อยๆ นั่นเป็นเหตุผลที่มีทีมประกันคุณภาพในห้องปฏิบัติการ และการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ เหมาะสมมีความสำคัญมาก April Schumacher และ Aubrey Poling ทำงานด้านประกันคุณภาพของผลิตภัณฑ์เพื่อความปลอดภัยด้านอาหารของ 3เอ็ม รวมถึงแผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูป 3M™ Petrifilm™ Plates ทั้งคู่คุ้นเคยและมีความตั้งใจที่จะทำให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพในทุกๆ ขั้นตอน ตรงตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัยและข้อบังคับทางด้านกฏหมาย ทั้งนี้เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าของแผนกประกันคุณภาพ April และ Aubrey ตระหนักว่าผู้ผลิตอาหารกำลังมองหานวัตกรรมที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด แผนกประกันคุณภาพก็รู้สึกว่าจำเป็นที่จะต้องแสดงคุณค่าของพวกเขาโดยการป้องกันการเกิดปัญหา เพื่อให้มั่นใจว่าผลิตภัณฑ์อาหารมีความปลอดภัย และมีคุณภาพตามที่ผู้บริโภคคาดหวัง นั่นเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมพวกเขาถึงชอบนำเสนอนวัตกรรมที่ประหยัดเวลา และใช้งานง่ายสำหรับทุกคนในห้องปฏิบัติการ หนทางสู่ความปลอดภัยของอาหารและการประกันคุณภาพ “ฉันชอบค้นหาวิธีแก้ปัญหา โดยใช้ข้อมูลและวิทยาศาสตร์เพื่อค้นหาคำตอบ และเลือกสิ่งที่ถูกต้อง”Aubrey, วิศวกรด้านคุณภาพ ฝ่ายความปลอดภัยด้านอาหารของ 3เอ็ม กล่าว ในขณะที่ Aubrey กำลังศึกษาด้านพันธุศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน เมืองแมดิสัน เธอรู้ว่าเธอสนุกกับวิชาจุลชีววิทยา และต้องการที่จะประกอบอาชีพในสาขาวิชานั้นมากแค่ไหน เธอเริ่มต้นอาชีพการทำงานในห้องปฏิบัติการซึ่งทำการทดสอบอาหารจากผู้ผลิตในด้านคุณภาพโดยเฉพาะ รวมถึงไขมันและคาร์โบไฮเดรต หลังจากนั้นเธอย้ายไปมินเนโซตาเพื่อทำงานด้านการทดสอบเชื้อก่อโรคในตัวอย่างอาหาร “ฉันรู้จักผลิตภัณฑ์ 3เอ็ม ด้วยเหตุผลนั้น คือรู้จักในฐานะลูกค้า” เธอกล่าว เมื่อ Aubreyได้ยินว่าความปลอดภัยด้านอาหารของ 3เอ็ม เปิดรับสมัครบุคคลเข้าทำงานในฝ่ายคุณภาพ เธอรู้สึกตื่นเต้นที่จะย้ายงานเพราะเธอคุ้นเคยกับคุณภาพของกลุ่มผลิตภัณฑ์ 3เอ็ม อยู่แล้ว April ทำงานร่วมกับ Aubreyในทีมการประกันคุณภาพความปลอดภัยด้านอาหารของ 3เอ็ม เธอมีความสนใจเรื่องโรคและสุขภาพของมนุษย์มาโดยตลอด ดังนั้นเธอจึงศึกษาวิชาแบคทีเรียวิทยาที่มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน เมืองแมดิสัน และจบปริญญาเอกด้านชีววิทยาโมเลกุลจากมหาวิทยาลัยมินเนโซตา ทวินซิตีส์ “ฉันกำลังมองหาวิธีที่จะมีผลกระทบเชิงบวกต่อสุขภาพของมนุษย์” April กล่าว หลังจากใช้เวลาในการทำงานด้านวิชาการหลังจบการศึกษาปริญญาเอก เธอก็พร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลง “ฉันกำลังมองสิ่งที่จะมีผลกระทบโดยตรงมากขึ้น” เธอกล่าว “ฉันชอบวัฒนธรรมองค์กรและพันธกิจด้านวิทยาศาสตร์ของ 3เอ็ม ที่ช่วยปรับปรุงพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ นอกจากนี้ฉันยังรู้ว่าผลิตภัณฑ์ที่ฉันกำลังทำอยู่สามารถสร้างผลกระทบเชิงบวกได้ในทันที” April ทำงานเพื่อรับรองคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่ผลิตโดย 3เอ็ม และตรวจสอบให้แน่ใจว่าเป็นไปตามมาตรฐาน หากมีการปรับปรุงใดๆ เกี่ยวกับระเบียบข้อบังคับ มาตรฐาน AOAC หรือ ISO เธอจะช่วยปรับปรุงกระบวนการเพื่อให้มั่นใจว่าลูกค้าได้รับผลิตภัณฑ์ตามที่คาดหวังช่วยลดขอบข่ายของข้อผิดพลาด หนึ่งในเคล็ดลับยอดนิยมของ Aubrey และ April สำหรับห้องปฏิบัติการประกันคุณภาพในกระบวนการแปรรูปอาหารคืออะไร ค้นหาวิธีการที่ช่วยลดโอกาสในการเกิดข้อผิดพลาด ซึ่งนั่นคือสิ่งที่พวกเขาชื่นชอบเกี่ยวกับแผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูป 3M™ Petrifilm™ Plates ซึ่งใช้ง่ายกว่าวิธีการทดสอบด้วยวิธีแบบดั้งเดิมยิ่งไปกว่านั้นแผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูปยังมีเสถียรภาพและมีความสม่ำเสมอในการผลิตจากล็อตสู่ล็อต ซึ่งจะช่วยลดความจำเป็นในการตรวจสอบความแปรปรวนของผลการทดสอบ แผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูปสามารถทดสอบจุลินทรีย์ได้หลากหลายชนิด เช่น เชื้ออี โคไล เชื้อลิสทีเรีย ยีสต์ รา และเชื้อสแตปฟิโลคอคคัส แผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูปช่วยประหยัดเวลา จากการศึกษาในโรงงานอาหารแปรรูปจำนวน 274 แห่งในสหรัฐอเมริกาพบว่า ผู้ทดสอบประหยัดเวลาถึง 3.6 ชั่วโมงต่อวัน เมื่อใช้ แผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูป 3M™ Petrifilm™ Plates แทนวิธีแบบดั้งเดิม และแผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูปให้ผลลัพธ์ที่รวดเร็วกว่า ผู้ทดสอบสามารถทราบผลภายในเวลาเพียงครึ่งหนึ่งของการทดสอบแบบดั้งเดิม มีขั้นตอนที่น้อยกว่าวิธีแบบดั้งเดิม แทนที่จะต้องเตรียมจานอาหารเพาะเชื้อและอาหารเลี้ยงเชื้อ ผู้ทดสอบเพียงแค่ หยดตัวอย่าง บ่มเพาะเชื้อ และ อ่านผล จากแผ่นอาหารเลี้ยงเชื้อสำเร็จรูปพร้อมใช้งานเท่านั้น ผลการทดสอบยังเข้าใจได้ง่าย เพราะใช้สีของสารบ่งชี้มาช่วยในการนับปริมาณจุลินทรีย์ “การรู้ว่าผลิตภัณฑ์ของเรามีความชัดเจน ช่วยให้งานของพนักงานห้องปฏิบัติการง่ายขึ้น” Aubrey กล่าว “ฉันอยากช่วยให้พวกเขาตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง ฉันไม่อยากให้พวกเขาต้องสงสัยในการตัดสินใจของตัวเอง” April ชี้ให้เห็นว่าการทำงานด้านคุณภาพนั้นอาจมีความยาก “สิ่งสำคัญคือคุณต้องมีข้อมูลที่เชื่อถือได้ประกอบการตัดสินใจของคุณ” “ลูกค้าแต่ละคนมีความต้องการของตัวเอง" เธอกล่าว “เรามีผลิตภัณฑ์จำนวนมากสำหรับทุกความต้องการ การทำความเข้าใจความต้องการเหล่านั้นและการเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมมีความสำคัญเช่นเดียวกับการทดสอบ เธอชี้ให้เห็นว่า 3เอ็ม มีวิธีการมากมายที่จะช่วยให้ผู้ผลิตอาหารทำการทดสอบผลิตภัณฑ์ได้อย่างรวดเร็ว ติดต่อเราเพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมว่านวัตกรรมความปลอดภัยด้านอาหารของ 3เอ็ม ช่วยคุณได้อย่างไร สนใจทดลองผลิตภัณฑ์ รายละเอียดเพิ่มเติมติดต่อ แผนกผลิตภัณฑ์เพื่อความปลอดภัยของอาหาร (Food Safety) บริษัท 3เอ็ม ประเทศไทย จำกัด ชั้น 12 อาคารเสริมมิตรทาวเวอร์ 159 ถนนอโศกมนตรี แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110 โทรศัพท์: 0 2260 8577, 098-582 4428 คุณนริสรา วานิกร อีเมล์: [email protected] คุณเมสิณี ลิขิตรัตนไพบูลย์ อีเมล์: [email protected] คุณณรัณรัชต์ ภู่โยธิน อีเมล์: [email protected]