กรดแอมิโนจำเป็น (essential amino acid) หมายถึง กรดแอมิโน (amino acid) ซึ่งเป็นองต์ประกอบในโมเลกุลของโปรตีน เป็นกรดแอมิโนที่ร่างกายสร้างเองไม่ได้ต้องได้รับจากการรับประทานอาหารการขาดกรดแอมิโนที่จำเป็นชนิดใดชนิดหนึ่งมีผลทำให้ร่างกายไม่สามารถซ่อมแซมโปรตีนส่วนที่สึกหรอได้ หรือการทำงานของเอนไซม์ในเมแทบอลิซึมไม่ปกติซึ่งกรด แอมิโนจะไม่สะสมในร่างกายเหมือนคาร์โบไฮเดรต และ ไขมัน ดังนั้นจึงต้องรับประทานโปรตีนที่มีคุณภาพดีทุกวันเพื่อให้ร่างกายได้รับกรดแอมิโนจำเป็นอย่างเพียงพอ แตกต่างจากกรดแอมิโนที่ไม่จำเป็น (non essential amino acid) ซึ่งเป็นกรดแอมิโนที่ร่างกายสังเคราะห์ได้จากสารอาหารอื่น
กรดแอมิโนที่จำเป็น มี10 ชนิด สำหรับเด็ก (*) และมี 8 ชนิดสำหรับผู้ใหญ่ ได้แก่
Non essential amino acid | Essential amion acid |
Alanine | Arginine* |
Asparagine | Histidine* |
Aspartate | Isoleucine |
Cysteine | Leucine |
Glutamate | Lysine |
Glutamine | Methionine |
Glycine | Phenylalanine |
Proline | Threonine |
Serine | Tyrptophan |
Tyrosine | Valine |
โปรตีนจากสัตว์ เช่น เนื้อสัตว์ (meat) ไข่ขาว (egg) และน้ำนม (milk) มีกรดแอมิโนที่จำเป็นครบทุกชนิด
ส่วนโปรตีนจากถั่วต่างๆ และพืชผัก อาจมีกรดแอมิโนจำเป็นบางชนิดปริมาณน้อย เช่น
กรดแอมิโนที่จำเป็น (%) ในแหล่งโปรตีนจากอาหารต่างๆ
Amino-acid (%) |
Egg |
|||
Lysine |
8.8 |
8.1 |
9.3 |
6.8 |
Tryptophan |
1.0 |
1.6 |
1.1 |
1.9 |
Histidine |
2.0 |
2.6 |
3.8 |
2.2 |
Phenylalanine |
3.9 |
5.3 |
4.5 |
5.4 |
Leucine |
8.4 |
10.2 |
8.2 |
8.4 |
Isoleucine |
6.0 |
7.2 |
5.2 |
7.1 |
Threonine |
4.6 |
4.4 |
4.2 |
5.5 |
Methionine-cystine |
4.0 |
4.3 |
2.9 |
3.3 |
Valine |
6.0 |
7.6 |
5.0 |
8.1 |
Reference
http://themedicalbiochemistrypage.org/amino-acid-metabolism.html