Baking powder คือ สารเคมีผสมที่ใช้เป็นวัตถุเจือปนอาหาร (food additive) มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อทำให้ผลิตภัณฑ์ขนมอบ (bakery) ขึ้นฟูผลิตภัณฑ์เบเกอรีที่ขึ้นฟูด้วยผงฟู ได้แก่
ส่วนประกอบของผงฟู
- เบกิ้ง โซดา (baking soda) หรือโซเดียมไบคาร์บอเนต (NaHCO3) เป็นส่วนประกอบหลักของผงฟู
- กรด หรือเกลือของกรด โดยกรดจะทำปฏิกิริยากับโซเดียมไบคาร์บอเนตก่อน หรือระหว่างการอบ ได้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ดังสมการ
NaHCO3 + H+ → Na+ + CO2 + H2O
- สารป้องกันการรวมตัวเป็นก้อน (anticaking agent) มีหน้าที่เป็นสารป้องกันไม่ให้ผงฟูดูดความชื้นและเกาะตัวเป็นก้อนระหว่างการเก็บรักษา และป้องกันไม่ให้ส่วนผสมที่เป็นกรดและด่างทำปฏิกิริยากันก่อนการใช้งาน
ประเภทของผงฟู
- single acting baking powder ผงฟูกำลังหนึ่ง มีส่วนผสมของกรดชนิดเดียว เช่น ครีมออฟทาร์ทาร์ (cream of tartar) ซึ่ง เป็นเกลือโพแทสเซียมของกรดทาร์ทาริก (tartaric acid) จะผลิตก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกมาทันที อย่างรวดเร็ว ขณะที่ผสมและระหว่างที่รอเข้าอบ
- double acting baking powder ผงฟูที่มีส่วนผสมของกรด 2 ประเภท ซึ่งจะทำปฏิกิริยากับเบกิ้งโซดา (baking soda) เกิด ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ที่อุณหภูมิต่างกัน คือประเภทที่เกิดปฏิกิริยาที่อุณหภูมิต่ำ ซึ่งจะทำให้ขึ้นฟูในขั้นตอนการผสม และการหมักแป้ง และอีกประเภทหนึ่งเกิดปฏิกิริยาที่อุณหภูมิสูง จะทำให้ขนมขึ้นฟูอีกครั้งขณะอบในเตาอบ เช่น โซเดียมแอซิตไพโรฟอสเฟต (sodium acid pyrophosphate) โซเดียมอะลูมิเนียมซัลเฟต (sodium aluminium sulfate) ใช้กับผลิตภัณฑ์เบเกอรี่ที่ต้องรอการอบนาน เช่น โด (dough) แช่เยือกแข็ง (frozen dough)