การทดสอบแรงกด (compression test) เป็นการทดสอบการตอบสนองของวัสดุเมื่อมีแรงกด (compession force) มากระทำ

การทดสอบแรงกด เป็นวิธีที่ใช้การที่ใช้วิเคราะห์เนื้อสัมผัส (texture analysis) ของอาหาร โดยการใช้แรงกดหรือแรงอัดในแนวตรง ทำให้วัสดุเปลี่ยนรูปร่าง (deformation) มีความสูงหรือ ความยาวหดสั้นเข้าตามทิศทางของแรงที่กระทำ

การทดสอบเนื้อสัมผัสด้วยการกด นิยมใช้ทดสอบกับอาหารได้หลายชนิด เช่น ผัก ผลไม้ เนยแข็ง เนื้อสัตว์ ไส้กรอก โดยใช้หัววัดทรงกระบอก หรือหัววัดที่มีลักษณะเป็นจานแบนกดลงบนตัวอย่าง หัววัดที่ใช้ในการทดสอบ ควรมีขนาดเท่ากับหรือใหญ่กว่าขนาดของตัวอย่าง วางชิ้นทดสอบให้อยู่กึ่งกลางของหัววัด จะใช้หลักการเพิ่มแรง (force, N) หรือ ความเค้น กดอย่างช้าๆ และสม่ำเสมอ แล้ววัดค่าการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง (deformation, mm) วัสดุที่นำมาทดสอบ หากเป็นวัสดุที่มีความเหนียวจะโป่งพองออกด้านข้าง วัสดุที่มีความอ่อนจะถูกอัดแบนโดยไม่แตกหัก แต่หากวัสดุมีความเปราะจะแตกหัก

กราฟที่ได้จะบอกลักษณะเนื้อสัมผัส (texture properties) โดยปกติบันทึกค่าการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง (deformation) พร้อมแรงต้าน (force, N) ของตัวอย่างของอาหาร ซึ่งค่าตัวแปรสำคัญที่ได้จากกราฟ ได้แก่

• แรงกดสูงสุด (maximum force, N) แสดงความแข็ง (hardness) ของวัสดุ
• ความชัน (N/mm) บอกค่าความแน่น (firmness)
• พื้นที่ใต้กราฟ คือ การดูดซับพลังงาน (energy absorption ) ที่ทำให้วัสดุแตก บอกความเหนียว (toughness) ของวัสดุ

Reference

Panmanas Sirisomboon. เอกสารประกอบการบรรยาย เรื่อง Mechanical Properties of Biological Materials .Department of Agricultural Engineering,Faculty of Engineering,King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang,Bangkok, Thailand.