แผนภูมิไซโครเมทริก, แผนภูมิอากาศชื้น
Psychometric เป็นแผนภูมิแสดงความสัมพันธ์สมบัติของผสมระหว่างอากาศและไอน้ำ เนื่องจากอากาศในบรรยากาศจะมีไอน้ำปนอยู่ ซึ่งมีความสำคัญอย่างมากต่อสภาวะการแปรรูปอาหารและการเก็บรักษาอาหาร เช่น ปรับอากาศ เพื่อการเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำ (cold storage) โดยการควบคุมอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ การแช่เยือกแข็ง การทำแห้ง (dehydration) การควบแน่น อุปกรณ์เพิ่มความชื้น (humidifier) เป็นต้น
นิยมใช้ในการคำนวณด้านการปรับอากาศ เพราะสะดวก ช่วยให้คำนวณผลได้อย่างรวดเร็ว เนื่องจากมีสมบัติอากาศที่สำคัญต่างๆ รวมอยู่ในแผนภูมิ ทำให้ลดขั้นตอนในการคำนวณไปได้อย่างมาก
แผนภูมิไซโครเมทริกได้มีการสร้างขึ้นโดยหลายหน่วยงาน แต่ที่นิยมใช้คือ แผนภูมิของ The American Society of Heating, Refrigerating, and Air-Conditioning Engineering หรือ ASHRAE และแผนภูมิของแคร์เรีย (Carrier) ซึ่งในแผนภูมิอาจจะมีรายละเอียดปลีกย่อยแตกต่างกัน แต่จะมีโครงร่างที่สำคัญเหมือนกัน เช่น แผนภูมิของ ASHRAE จะมีโปรแทรคเตอร์ (protractor) ทางด้านบนซ้ายของแผนภูมิแสดงสเกลอัตราส่วนผลต่างเอ็นทัลปีต่อผลต่างอัตราส่วนความชื้น และสเกลอัตราส่วนความร้อนสัมผัสต่อความร้อนรวม ในขณะที่แผนภูมิของแคร์เรีย
อาจแสดงสเกลอัตราส่วนความร้อนสัมผัส (Sensible Heat Ratio, SHR) ไว้ในแกนตั้งด้านขวามือของแผนภูมิ เป็นต้น
โดยทั่วไปแผนภูมิไซโครเมทริกใช้ได้สำหรับความดันคงที่ค่าหนึ่งเท่านั้น ความดันของแผนภูมิไซโครเมทริกที่นิยมใช้กันคือ ความดันที่ระดับ
น้ำทะเล ที่ความดันนี้จะมีแผนภูมิอยู่ด้วยกัน 3 ระดับอุณหภูมิ คือ แผนภูมิสำหรับอุณหภูมิต่ำ - 40 - 50 องศาฟาเรนไฮต์ แผนภูมิสำหรับอุณหภูมิช่วง 32-120 องศาฟาเรนไฮต์ และแผนภูมิสำหรับช่วง 60-250 องศาฟาเรนไฮต์ นอกจากนี้ยังมีแผนภูมิที่ความสูงจากระดับน้ำทะเล 5,000 ฟุตอีกด้วย แต่มีเฉพาะช่วงอุณหภูมิปกติเท่านั้น
ในกรณีที่ต้องการทราบสมบัติของอากาศที่ความดันอื่นๆ ซึ่งไม่มีในแผนภูมิไซโครเมทริก อาจคำนวณจากสมการสมบัติของอากาศโดยตรง หรืออ่านค่าจากแผนภูมิไซโครเมทริกที่มี แล้วปรับแก้ค่าที่อ่านได้ด้วยตัวปรับค่าที่เหมาะสม ซึ่งปกติถ้าความดันแตกต่างกันไม่เกิน 1 นิ้วปรอท (in Hg.) ความผิดพลาดจะมีค่าน้อยมาก
สมบัติของอากาศกับไอน้ำในอากาศที่มีในแผนภูมิไซโครเมทริก ประกอบด้วย
แผนภูมิไซโครเมทริกของ ASHRAE
แผนภูมิไซโครเมทริกของ Carrier
