Dextrose equivalent หรือ ค่าสมมูลเด็กซ์โทรส เรียกย่อว่า DE คือ ปริมาณร้อยละของน้ำตาลรีดิวซ์ (reducing sugar) คิดเป็นปริมาณน้ำตาลเดกซ์โทรส (dextrose) ที่มีอยู่ในคาร์โบไฮเดรตทั้งหมด
ในอุตสาหกรรมอาหาร ใช้ค่า dextrose equivalent (DE) แสดงถึงระดับการย่อยแป้ง (flour) หรือ สตาร์ซ (starch) ให้เป็นน้ำตาลกลูโคสหรือเด็กซ์โทรส โดยสตาร์ซ (starch) มีค่า DE เท่ากับ 0 ขณะที่น้ำตาลกลูโคสมีค่า DE เท่ากับ 100 ตัวอย่างค่า DE ของคาร์โบไฮเดรตบางชนิด เช่น มอลโทเด็กซ์ทริน (maltodextrin) มีค่า DE น้อยกว่า 20 เป็นต้น
Conversion |
DE |
Low |
20-38 |
Intermediate |
38-58 |
High |
58-73 |
Very high |
>73 |
- ค่า Dextrose equivalent ใช้เป็นข้อกำหนดคุณลักษณะของผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการย่อยแป้งให้มีโมเลกุลเล็กลง (starch hydrolysis) ซึ่งใช้เป็นสารให้ความหวาน (sweetener) โดยจะไม่นิยมกำหนดค่าความหวาน (relative sweetness) แต่จะกำหนดเป็นค่า DE แทนค่า DEกว่า สูงแสดงว่าผลิตภัณฑ์มีความหวานมากกว่า
- ค่า Dextros equivalent ของ น้ำเชื่อมกลูโคส (glucose syrup) หมายถึง ปริมาณน้ำตาลเด็กซ์โทรส (dextrose, ซึ่งคือ D-glucose) ที่มีอยู่ในน้ำเชื่อมกลูโคสทั้งหมด โดยน้ำหนักแห้ง หากสตาร์ซ (starch) ถูกไฮโดรไลซ์เป็นน้ำตาลกลูโคสมาก จะทำให้ได้น้ำเชื่อมกลูโคสที่มีค่า DE สูงมีความหวานมาก และมีความใสมากขึ้น
ข้อกำหนด ของ Dextrose equivalent ในผลิตภัณฑ์นมสำหรับทารก
- การใช้สารให้ความหวาน (sweetener) ชนิดคาร์โบไฮเดรต ที่ไม่ใช่น้ำตาล ในนมสำหรับทารกสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาใช้ค่าความหวาน (relative sweetness) ของน้ำตาลแล็กโทส ซึ่งเป็นน้ำตาลในน้ำนมไว้ที่ 40 (อ้างอิงจากเอกสาร Food Theory and Application 2nd ed., 1992, p.151) เอกสารดังกล่าวมีข้อมูลแสดงว่า corn syrup ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการย่อยแป้งจากข้าวโพด ที่ค่า DE เท่ากับ 36 และได้อนุญาติให้ใช้ คาร์โบไฮเดรตที่มิใช่น้ำตาลในผลิตภัณฑ์นมสำหรับทารก จะต้องเป็นคาร์โบไฮเดรตที่มีค่า DE ไม่เกิน 40