ภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท (hermectically sealed container) หมายถึง เป็นบรรจุภัณฑ์ (packaging) อาหาร ประเภทที่หลังจากบรรจุอาหารและปิดผนึกสนิทแล้ว ไม่มีการรั่ว ซึม หรือปริแตก สามารถป้องกันการปนเปื้อนของจุลินทรีย์ และป้องกันการซึมผ่านเข้าออกของน้ำและอากาศได้ดี สามารถทนต่อความร้อนและความดันในหม้อฆ่าเชื้อ (retort) ระหว่างการฆ่าเชื้อด้วยความร้อน (thermal processing) ระดับ pasteurization และ commercial sterilization ได้ และไม่เปลี่ยนแปลงสภาพระหว่างการฆ่าเชื้อ และระหว่างการเก็บรักษา ไม่ทำปฏิกิริยากับอาหาร สามารถเก็บรักษาอาหารได้เป็นเวลานาน โดยคุณภาพของอาหารไม่เปลี่ยนแปลง
นิยามของ อาหารในภาชนะที่ปิดสนิท จากประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 144 (พ.ศ.2535)
1. อาหารที่ผ่านกรรมวิธีที่ใช้ทำลายหรือยับยั้งการขยายพันธุ์ของจุลินทรีย์ด้วยความร้อน (thermal processing) ภายหลังหรือก่อนการบรรจุ หรือปิดผนึก ซึ่งเก็บรักษาไว้ในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทที่เป็นโลหะหรือวัตถุอื่นที่คงรูป ที่สามารถป้องกันมิให้อากาศภายนอกเข้าไปในภาชนะบรรจุได้ และสามารถเก็บรักษาไว้ได้ในอุณหภูมิปกติ หรือ
2 อาหารในภาชนะบรรจุชนิดลามิเนต (laminate) ฉาบ เคลือบ อัด หรือติดด้วยโลหะ หรือสิ่งอื่นใด หรืออาหารในภาชนะบรรจุที่เป็นขวดแก้วที่ฝามียางหรือวัสดุอื่นผนึก หรืออาหารในภาชนะบรรจุอื่นซึ่งสามารถป้องกันมิให้ความชื้น หรืออากาศผ่านซึมเข้าภายในภาชนะบรรจุได้ในภาวะปกติ และสามารถเก็บรักษาไว้ได้ในอุณหภูมิปกติ
รูปแสดงตัวอย่างของภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท เช่น กระป๋อง (can) ขวดแก้ว และ flexible packaging เช่น รีทอร์ทเพาซ์ (retort pouch)
ประเภทของอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท (ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 144 (พ.ศ.2535) |
|
1 อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทจำแนกตามค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) และค่าแอคติวิตีของน้ำ (water activity, aw) ออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ 1.1 อาหารที่มีความเป็นกรดต่ำ (low-acid food) คือ อาหารที่มีค่าความเป็น กรด-ด่าง มากกว่า 4.5 และมีค่าแอคติวิตีของน้ำมากกว่า 0.85 1.2 อาหารที่ปรับสภาพกรด (acidified low-acid food) คือ อาหารที่ตามธรรมชาติ ของผลิตภัณฑ์มีค่าความเป็นกรด-ด่าง มากกว่า 4.5 แต่ในการผลิตมีการปรับสภาพกรดของอาหาร โดยการลวกหรือแช่ชิ้นอาหารในสารละลายกรด หรือเติมกรด หรือเติมอาหารที่มีความเป็นกรด จนทำให้ค่าความเป็นกรด-ด่าง ไม่เกิน 4.5 และมีค่าแอคติวิตีของน้ำ (water activity, aw) มากกว่า 0.85 1.3 อาหารที่มีความเป็นกรด (acid food) คือ อาหารที่มีค่าความเป็นกรด-ด่างไม่เกิน 4.5 และมีค่าแอคติวิตีของน้ำ (water activity, aw) มากกว่า 0.85 2 อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท จำแนกตามค่าแอคติวิตีของน้ำ (water activity, aw) ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ 2.1 อาหารที่มีค่าแอคติวิตีของน้ำต่ำ (low water activity food) คือ อาหารที่มีค่าแอคติวิตีของน้ำไม่เกิน 0.85 2.2 อาหารที่มีค่าแอคติวิตีของน้ำเกิน 0.85 |
1 บรรจุภัณฑ์ที่คงรูป (rigid packaging)
2 บรรจุภัณฑ์ที่อ่อนตัว (flexible packaging)
Reference