หอยขม (river snail) เป็นหอยประเภทหอยฝาเดียว มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Filopaludina martensi

ลักษณะทั่วไป : หอยขมเป็นหอยฝาเดียว เปลือกเป็นรูปกรวยและขดเป็นเกลียวเวียนขวาเรียวขึ้น เปลือกมีสีเขียวปนน้ำตาล หรืออาจเข้มจนเกือบดำ โดยปกติหอยขมจะเกาะอยู่นิ่งๆ ไม่เคลื่อนที่หาอาหาร

ที่อาศัย/แหล่งที่พบ : หอยขมพบแทบทุกแห่งในประเทศไทย โดยอาศัยอยู่ในน้ำจืดตามแหล่งน้ำธรรมชาติ ชอบอยู่ในที่ร่มเย็น มีเงาบัง กระแสน้ำนิ่งหรือไหลไม่แรงมาก เกาะตามเสาหรือตอไม้

การนำไปใช้ประโยชน์ : สามารถนำหอยขมไปปรุงอาหารได้ และเพาะเลี้ยงหอยขมเพื่อขยายพันธุ์และจำหน่าย

ส่วนที่บริโภคได้ : ส่วนเนื้อหอย โดยนำหอยขมไปปรุงอาหารทั้งเปลือก แล้วใช้ปากดูดเนื้อหอยออกจากช่องเปลือก

อันตรายจากหอยขม

เนื่องจากหอยขมมีที่อยู่อาศัยตามโคลน เลน ซึ่งมีโอกาสปนเปื้อนกับสารอันตรายต่างๆ ได้แก่

• อันตรายทางเคมี เช่น การปนเปื้อนของสารพิษจากสิ่งแวดล้อม ได้แก่ โลหะหนักที่อยู่ในน้ำ เช่น ปรอท แคดเมียม
• อันตรายทางชีวภาพ เช่น พยาธิใบไม้ตับ ซึ่งมีหอยขมเป็นพาหะสำคัญ โดยหอยขมจะกินไข่พยาธิ และไข่นี้เข้าไปเจริญเป็นตัวอ่อนอยู่ในหอย ตัวอ่อนระยะต่อมาจะออกจากหอยไปเจริญต่อในปลาเป็นตัวอ่อนระยะติดต่อ เมื่อคนกินปลาที่ปรุงไม่สุก ตัวอ่อนนี้จะเจริญเป็นหนอนพยาธิตัวเต็มวัยในท่อน้ำดีของตับ