การพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง (in-line pasteurization อาจเรียกว่า continuous pasteurization) หมายถึง การพาสเจอไรซ์
(pasteurization) โดยที่อาหารไหลอยู่ในท่อ (in-line) อย่างต่อเนื่อง ด้วยระบบ aseptic processing มีขั้นตอนหลัก คือ
การทำให้อุณหภูมิของอาหารสูงขึ้นจนถึงอุณหภูมิที่ต้องการฆ่าเชื้อระดับพาสเจอไรซ์ด้วยอุปกรณ์แลกเปลี่ยนความร้อน
(heat exchanger) แล้วคงอุณหภูมิไว้ในท่อคงอุณหภูมิ (holding tube) ระยะเวลาหนึ่ง แล้วจึงทำให้เย็นลง

การพาสเจอไรซ์ด้วยระบบ in-line pasteurization เป็นการพาสเจอไรซ์แบบใช้อุณหภูมิสูง ระยะเวลาสั้น (high-temperature
short-time (HTST) เพื่อรักษาคุณภาพอาหารอาหารที่ผ่านการพาสเจอไรซ์แล้วอาจนำมาบรรจุแบบปลอดเชื้อ (aseptic
packaging) และเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำ (cold storage) หรืออาจนำไปแปรรูปในกระบวนการต่อไป เช่น น้ำนมที่ผ่าน
การพาสเจอไรซ์ นำไปแปรรูปต่อเป็น นมผง นมข้นไม่หวาน โยเกิร์ต ไอศกรีม เนยแข็ง เป็นต้น

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

การพาสเจอไรซ์ (pasteurization)

• ผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปด้วยระบบการพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง
• ขั้นตอนหลักของการพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง
• ส่วนประกอบของเครื่องพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง

ผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปด้วยระบบการพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง

การพาสเจอไรซ์แบบ in-line pasteurization เหมาะสำหรับการพาสเจอไรซ์อาหารเหลว เช่น เครื่องดื่ม น้ำนม เบียร์ ไอศกรีม
น้ำผลไม้ที่ต้องการกำลังการผลิตสูง และทำอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาหารเหลวที่ใช้ฆ่าเชื้อระบบนี้ ต้องไหลผ่านท่อได้ ปั๊มได้

• น้ำนมพาสเจอร์ไรซ์ (pasteurized milk)
• นมเปรี้ยวพร้อมดื่มพาสเจอไรซ์ (pasteurized fermented milk drink)
• ไอศกรีม
• น้ำผลไม้

ขั้นตอนหลักของการพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง

1. ช่วงให้ความร้อน (heating section) ขั้นตอนนี้เป็นการทำให้อุณหภูมิของอาหารร้อนขึ้นจนได้อุณหภูมิสูงกว่าหรือเท่ากับ
อุณหภูมิที่ใช้เพื่อการพาสเจอไรซ์ (pasteurization temperature) โดยอาหารเหลวจะถูกปั๊มจากถังเก็บวัตถุดิบ (balance tank)
ด้วยปั๊มป้อน (feed pump) เข้าสู่เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน (heat exchanger) ซึ่งเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนที่นิยมใช้ ได้แก่

• เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนแบบแผ่น (plate heat exchanger)
• เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนแบบท่อ (tubular heat exchanger)
• เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนแบบใบมีดขูด (scraped surface heat exchanger)

2. ช่วงคงอุณหภูมิ (holding section) อาหารเหลวที่มีอุณหภูมิสูงกว่า หรือเท่ากับอุณหภูมิพาสเจอไรซ์จะผ่านเข้าท่อคงอุณหภูมิ
(holding tube) เพื่อรักษาอุณหภูมิพาสเจอไรซ์ไว้ให้ได้ระยะเวลาที่กำหนดโดยระยะเวลา ควบคุมด้วยเครื่องควบคุมอัตราการไหล
(flow controller) โดยระยะเวลาการคงอุณหภูมิกำหนดจากขนาดของท่อ และอัตราการไหลของอาหารเหลว เพื่อให้อาหารผ่าน
การพาสเจอไรซ์อย่างสมบูรณ์ เช่น มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานความร้อน โดยใช้เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน
เพื่อแลกเปลี่ยนความร้อนระหว่างผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการพาสเจอไรซ์แล้ว 

3. ช่วงลดอุณหภูมิ (cooling section)

4. Regenerative preheating sections วัตถุดิบที่ยังไม่ผ่านการพาสเจอไรซ์ เพื่อเพิ่มอุณหภูมิเริ่มต้นให้กับวัตถุดิบ
หรือลดอุณหภูมิของผลิตภัณฑ์

ส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง

• Balance tank เป็นถังเก็บวัตถุดิบ
• Feed pump ปั๊มป้อน
• Flow controller เครื่องควบคุมอัตราการไหล
• Regenerative preheating sections ส่วนของเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนที่ใช้เพื่อ แลกเปลี่ยนความร้อนระหว่าง
  ผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการพาสเจอไรซ์แล้ว กับ วัตถุดิบที่ยังไม่ผ่านการพาสเจอไรซ์ เพื่อเพิ่มอุณหภูมิเริ่มต้นให้กับวัตถุดิบ
  หรือลดอุณหภูมิของผลิตภัณฑ์
• Centrifugal clarifier เครื่องทำให้ใส เพื่อกรองสิ่งสกปรกออกจากอาหารเหลวด้วยการใช้แรงเหวี่ยงหนีศูนย์
• Heating section ส่วนให้ความร้อนอาหารเหลวให้มีอุณหภูมิเท่ากับหรือสูงกว่าอุณหภูมิที่ต้องการพาสเจอไรซ์
• Holding tube
• Booster pump
• Hot water heating system
• Regenerative cooling sections
• Cooling sections
• Flow diversion valve
• Control panel

การบรรจุผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการพาสเจอไรซ์แบบต่อเนื่อง

หลังผ่านช่วงคงอุณหภูมิ อาหารเหลวจะถูกทำให้เย็นลงอย่างรวดเร็ว เพื่อยับยั้งการเจริญและเพิ่มจำนวนของจุลินทรีย์
โดยเฉพาะแบคทีเรียที่ทนอุณหภูมิสูง (thermophilic bacteria) และสปอร์ของแบคทีเรีย (bacterial spore) ซึ่งไม่ได้ถูกทำลาย
ระหว่างการพาสเจอไรซ์ และหลังผ่านการพาสเจอไรซ์แล้วอาหารประเภทกรดต่ำ (low acid food) จะต้องเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำ
ตลอดระยะเวลาการเก็บรักษา