มะขาม (tamarind หรือ Indian date) มีชื่อวิทยาศาสตร์ : Tamarindus indicac L. อยู่ในตระกูล Leguminosae

มะขามเป็นผลไม้มีผลเป็นฝักยาว รูปร่างยาวหรือโค้ง ยาว 3-20 เซนติเมตร ฝักอ่อนเปลือกสีเขียวอมเทา สีน้ำตาลเกรียม เนื้อในติดกับเปลือกเมื่อแก่ (maturity) เป็นประเภทผลแห้ง (dry fruit) ฝักเปลี่ยนเป็นเปลือกแข็งกรอบหักง่าย สีน้ำตาล เนื้อในกลายเป็นสีน้ำตาลหุ้มเมล็ด ซึ่งฝักหนึ่งๆ จะมีเนื้อหุ้มเมล็ดประมาณ 1-12 เมล็ด เมล็ดแก่จะแบนเป็นมัน และมีสีน้ำตาล

มะขามในประเทศไทยแบ่งกลุ่มได้เป็น 2 กลุ่ม คือ

• มะขามเปรี้ยว (sour tamarind)
• มะขามหวาน  (sweet tamarind) ได้แก่ หมื่นจง สีทอง ศรีชมภู อินทผลัม น้ำผึ้'

ลักษณะของฝัก

1. ฝักดาบ มีลักษณะฝักค่อนข้างแบนและโค้งเล็กน้อยคล้ายดาบ

2. ฝักฆ้อง มีลักษณะฝักโค้งวนมาเกือบจรดกัน มีลักษณะเหมือนฆ้องวง

3. ฝักดิ่ง มีลักษณะฝักเหยียดตรงค่อนข้างยาว

4. ฝักดูก มีลักษณะเป็นปล้องๆ ข้อถี่ เปลือกนูนขึ้นมาเป็นเหลี่ยมมองเห็นได้ชัดเจน

ส่วนประกอบทางเคมี

• มะขาม มีวิตามินซี (Vitamin C) และมีกรดอินทรีย์ เช่น กรดทาร์ทาร์ริก (tartaric acid) กรดซิตริก (citric acid)

• ยอดอ่อนและฝักสดของมะขาม มีแคลเซียม ฟอสฟอรัส

   

• References

  กวิศร์ วานิชกุล1 และ สุรีวรรณ สุคนธรส. การศึกษาเปรียบเทียบลักษณะประจำพันธุ์ของมะขามหวาน 5 พันธุ์
  A Comparative Study on the Characteristics of 5 Cultivars of Sweet Tamarind (Tamarindus indica Linn.)