มผช.165/2546
น้ำองุ่น
1. ขอบข่าย
1.1 มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนนี้ครอบคลุมเฉพาะน้ำองุ่นพร้อมดื่มที่ทำจากผลองุ่นสด ที่บรรจุในภาชนะบรรจุ
ที่มา:http://www.thaitambon.com/tambon/tsmepdesc.asp?Prod=1069113417&ID=191102&SME=0931216127
2. บทนิยาม
ความหมายของคำที่ใช้ในมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนนี้ มีดังต่อไปนี้
2.1 น้ำองุ่น หมายถึง เครื่องดื่มชนิดหนึ่งที่ได้จากการนำผลองุ่นสด ไม่มีส่วนเน่าเสีย ปลิดขั้ว มาล้างให้สะอาด ตีป่น แล้วกรองแยกกากออก นำน้ำองุ่นที่ได้มาต้ม อาจปรุงแต่งรสด้วยน้ำตาล กรดซิตริก ต้มด้วยความร้อนที่อุณหภูมิไม่เกิน 100 องศาเซลเซียส บรรจุในภาชนะบรรจุ
2.2 น้ำองุ่นแท้ หมายถึง น้ำองุ่นที่ไม่มีการเจือน้ำอาจแต่งรสด้วยน้ำตาลและกรดซิตริก
2.3 น้ำองุ่นปรุง หมายถึง น้ำองุ่นที่ทำจากน้ำองุ่นแท้ไม่น้อยกว่าร้อยละ 25 โดยน้ำหนัก มีการเจือน้ำปรุงแต่งรสด้วยน้ำตาล กรดซิตริกอ าจแต่งสีและกลิ่น (flavoring agent) ด้วย
น้ำองุ่น (grape juice) หมายถึงน้ำผลไม้ (fruit juice) ที่อยู่ในลักษณะพร้อมบริโภค ทำจากผลองุ่น ที่แก่สุก และสด พันธุ์ ไวติส ไวนิเฟอรา แอล (Vitis vinifera L.) หรือลูกผสมพันธุ์นี้ หรืออาจทำจากองุ่น พันธุ์ไวติส ลาบรุสกา แอล (Vitris labrusca L.) หรือพันธ์อื่นที่เหมาะสม
หรืออาจทำจากน้ำองุ่นเข้มข้น ที่นำมาทำให้เจือจาง บรรจุในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท เพื่อป้องกันไม่ให้อากาศ และจุลินทรีย์จากภายนอกเข้าไป น้ำองุ่น ต้องผ่านกรรมวิธีการถนอมอาหารด้วยความร้อน (thermal processing) และสามารถรักษาคุณภาพได้ที่อุณหภูมิห้อง
น้ำตาลในน้ำองุ่น มีปริมาณระหว่าง 125-250 กรัมต่อลิตร เป็นน้ำตาลกลูโคส (glucose) และฟรักโทส (fructose) อย่างละเท่าๆ กัน น้ำองุ่นบางชนิดอาจมีน้ำตาลสูงมากถึง 400 กรัมต่อลิตร
น้ำองุ่นเข้มข้น หมายถึงน้ำองุ่นที่ยังไม่ได้ปรุงแต่งและได้ผ่านกรรมวิธีการทำให้เข้มข้น โดยการระเหยน้ำออกจนเข้มข้น
3. ชนิด
3.1 น้ำองุ่นพร้อมดื่ม แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ
3.1.1 น้ำองุ่นแท้
3.1.2 น้ำองุ่นปรุง
4. คุณลักษณะที่ต้องการ
4.1 ลักษณะทั่วไป
ต้องเป็นของเหลวขุ่น ตกตะกอนเมื่อวางทิ้งไว้
4.2 สีกลิ่น (flavoring agent) และกลิ่นรส
4.2.1 น้ำองุ่นแท้
ต้องมีสีกลิ่น (flavoring agent) และรสชาติที่ดีตามธรรมชาติของผลองุ่นไม่มีกลิ่นแอลกอฮอล์ และปราศจากกลิ่นรสอื่นที่ไม่พึงประสงค์
4.2.2 น้ำองุ่นปรุง
ต้องมีสีและกลิ่น (flavoring agent) ใกล้เคียงน้ำองุ่นธรรมชาติ มีรสชาติที่ดีตามธรรมชาติของส่วนประกอบที่ใช้ และปราศจากกลิ่นรสอื่นที่ไม่พึงประสงค์
เมื่อตรวจสอบโดยวิธีให้คะแนนตามข้อ 9.1 แล้ว ต้องได้คะแนนเฉลี่ยของแต่ละลักษณะจากผู้ตรวจสอบทุกคน ไม่น้อยกว่า 3 คะแนน และไม่มีลักษณะใดได้ 1 คะแนน จากผู้ตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง
4.3 สิ่งแปลกปลอม
ต้องไม่พบสิ่งแปลกปลอมที่ไม่ใช่ส่วนประกอบที่ใช้ เช่น เส้นผม ขนสัตว์ ดิน ทราย กรวด ชิ้นส่วนหรือสิ่งปฏิกูลจากสัตว์
4.4 วัตถุเจือปนอาหาร
4.4.1 ห้ามใช้วัตถุกันเสียทุกชนิด
4.4.2 หากมีการใช้สีสังเคราะห์ให้ใช้ได้ตามชนิดและปริมาณที่กฎหมายกำหนด (เฉพาะน้ำองุ่นปรุง)
4.5 จุลินทรีย์
4.5.1 สตาฟิโลค็อกคัส ออเรียส (Staphylococcus aureus) ต้องไม่พบในตัวอย่าง 1 มิลลิลิตร
4.5.2 เอสเชอริเชีย โคไล (Escherichia coli) โดยวิธีเอ็มพีเอ็น (MPN) ต้องน้อยกว่า 2.2 ต่อตัวอย่าง 100 มิลลิลิตร
4.5.3 ยีสต์และราต้องน้อยกว่า 100 โคโลนีต่อตัวอย่าง 1 มิลลิลิตร
5. สุขลักษณะ
5.1 สุขลักษณะในการทำน้ำองุ่น ให้เป็นไปตามคำแนะนำตาม GMP
6. การบรรจุ
6.1 ให้บรรจุน้ำองุ่นในภาชนะบรรจุที่สะอาด แห้ง ปิดได้สนิท และสามารถป้องกันการปนเปื้อนจากสิ่งสกปรกภายนอกได้
6.2 ปริมาตรสุทธิของน้ำองุ่นในแต่ละภาชนะบรรจุ ต้องไม่น้อยกว่าที่ระบุไว้ที่ฉลาก
7. เครื่องหมายและฉลาก
7.1 ที่ภาชนะบรรจุน้ำองุ่นทุกหน่วย อย่างน้อยต้องมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจ้งรายละเอียดต่อไปนี้ให้เห็นได้ง่าย ชัดเจน
(1) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ์ เช่น น้ำองุ่น 100% น้ำองุ่น 25%
(2) ปริมาตรสุทธิ
(3) วัน เดือน ปี ที่ทำ และวัน เดือน ปีที่หมดอายุ หรือข้อความว่า "ควรบริโภคก่อน (วัน เดือน ปี ) "
(4) ข้อแนะนำในการเก็บรักษา เช่น ควรเก็บรักษาที่อุณหภูมิไม่เกิน 4 องศาเซลเซียส
(5) ชื่อผู้ทำ หรือสถานที่ทำ พร้อมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการค้าที่จดทะเบียน
ในกรณีที่ใช้ภาษาต่างประเทศ ต้องมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กำหนดไว้ข้างต้น
8. การชักตัวอย่างและเกณฑ์ตัดสิน
8.1 รุ่น ในที่นี้ หมายถึง น้ำองุ่นชนิดเดียวกัน ที่ทำโดยกรรมวิธีเดียวกัน ในระยะเวลาเดียวกัน
8.2 การชักตัวอย่างและการยอมรับ ให้เป็นไปตามแผนการชักตัวอย่างที่กำหนดต่อไปนี้
8.2.1 การชักตัวอย่างและการยอมรับ สำหรับการทดสอบสิ่งแปลกปลอมการบรรจุและเครื่องหมายและฉลากให้ชักตัวอย่างโดยวิธีสุ่มจากรุ่นเดียวกัน จำนวน 3 หน่วยภาชนะบรรจุเมื่อตรวจสอบแล้วทุกตัวอย่างต้องเป็นไปตามข้อ 4.3 ข้อ 6. และข้อ 7. จึงจะถือว่าน้ำองุ่นรุ่นนั้นเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด
8.2.2 การชักตัวอย่างและการยอมรับ สำหรับการทดสอบลักษณะทั่วไปและสีกลิ่น (flavoring agent) และกลิ่นรสให้ใช้ตัวอย่างที่ผ่านการทดสอบตามข้อ 8.2.1 แล้ว จำนวน 3 หน่วยภาชนะบรรจุเมื่อตรวจสอบแล้วตัวอย่างต้องเป็นไปตาม ข้อ 4.1 และข้อ 4.2 จึงจะถือว่าน้ำองุ่นรุ่นนั้นเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด
8.2.3 การชักตัวอย่างและการยอมรับ สำหรับการทดสอบวัตถุเจือปนอาหารและจุลินทรีย์ให้ชักตัวอย่างโดยวิธีสุ่มจากรุ่นเดียวกัน จำนวน 5 หน่วยภาชนะบรรจุนำมาทำเป็นตัวอย่างรวม โดยมีปริมาตรรวมไม่น้อยกว่า 500 มิลลิลิตร เมื่อตรวจสอบแล้วตัวอย่างต้องเป็นไปตามข้อ 4.4 และข้อ 4.5 จึงจะถือว่าน้ำองุ่นรุ่นนั้นเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด
8.3 เกณฑ์ตัดสิน
ตัวอย่างน้ำองุ่นต้องเป็นไปตามข้อ 8.2.1 ข้อ 8.2.2 และข้อ 8.2.3 ทุกข้อ จึงจะถือว่าน้ำองุ่นรุ่นนั้นเป็นไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนนี้
9. การทดสอบ
9.1 การทดสอบลักษณะทั่วไปและสีกลิ่น (flavoring agent) และกลิ่นรส
9.1.1 ให้แต่งตั้งคณะผู้ตรวจสอบ ประกอบด้วยผู้ที่มีความชำนาญในการตรวจสอบน้ำองุ่นอย่างน้อย 5 คน แต่ละคนจะแยกกันตรวจและให้คะแนนโดยอิสระ
9.1.2 เขย่าตัวอย่างน้ำองุ่นในภาชนะบรรจุแล้วเทลงในแก้วใสทันทีโดยมีกระดาษสีขาวเป็นฉากหลัง ตรวจสอบโดยการตรวจพินิจและชิม
9.1.3 หลักเกณฑ์การให้คะแนน ให้เป็นไปตามตารางที่ 1
ตารางที่ 1 หลักเกณฑ์การให้คะแนน
(ข้อ 9.1.3)
9.2 การทดสอบสิ่งแปลกปลอมภาชนะบรรจุและเครื่องหมายและฉลาก
ให้ตรวจพินิจ
9.3 การทดสอบวัตถุเจือปนอาหาร
ให้ใช้วิธีตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เป็นที่ยอมรับ
9.4 การทดสอบจุลินทรีย์
ให้ใช้วิธีตาม AOAC หรือ BAM หรือวิธีทดสอบอื่นที่เป็นที่ยอมรับ
9.5 การทดสอบปริมาตรสุทธิ
ให้ใช้เครื่องวัดปริมาตรที่เหมาะสม
Reference
http://app.tisi.go.th/otop/pdf_file/tcps165_46.pdf