ดีปลี (long pepper หรือ เรียกว่า Indian long pepper) เป็นพืชที่จัดเป็นเครื่องเทศ และสมุนไพร มีชื่อภาษาท้องถิ่นว่า
ประดงข้อ ดีปลีเชือก ปานนุ พิษพญาไฟ ดีปลีจัดอยู่ในวงศ์ พิเพอร์ราซี้อี้ (Piperaceae) มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ

• Piper chaba Vahl. (ดีปลีไทย)
• Piper peepuloides (ดีปลีอินเดีย)
• Piper retrofractum Vahl. (ดีปลีอินโดนีเซีย)

ลักษณะทางพฤษศาสตร์

ดีปลีเป็นพืชเมืองร้อน เป็นไม้เถาเลื้อย เนื้อแข็ง มีรากตามข้อของลำต้นเพื่อยึดเกาะ ดอกออกเป็นช่อ มีผลอัดแน่นเป็นช่อ
ผลอ่อน มีสีเขียว เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีแดง ทุกส่วนมีกลิ่นหอมฉุน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผล จะมีกลิ่นหอมฉุนและมีรสเผ็ดร้อน

การใช้ประโยชน์

ดีปลีผลอ่อนมีสีเขียวสด ใช้รับประทานเป็นผักสด ผลสุกของดีปลีมีสีแดง ใช้เป็นเครื่องเทศประกอบอาหารประเภทแกงเผ็ด
แกงคั่ว ใช้ดับคาว แต่งกลิ่นผักดอง ดีปลี มสารยับยั้งการเจริญของจุลินทรีย์ ใช้ถนอมอาหารไม่ให้เน่าเสีย (preservative) มีกลิ่นฉุน
รสเผ็ด กระตุ้นน้ำลาย

 

 

สรรพคุณทางยา

ผลสุก แก้ลม บำรุงธาตุไฟ แก้หืดไอ แก้เสมหะ (หลังเป็นหวัด) แก้หลอดลมอักเสบ ยาขับระดู ยาธาตุ ทาแก้ปวดเมื่อยและ
อักเสบของกล้ามเนื้อ แก้อาการท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ แน่นจุกเสียด ขับลม บำรุงธาตุ ใช้ประกอบตำรายาที่ใช้รักษาโรค
เกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร ธาตุไม่ปกติ ผสมในยาทาถูนวด เพราะทาแล้วร้อน ขับลม บำรุงธาตุ

ดีปลีมีข้อจำกัดการใช้คือ หากรับประทานดีปลีมากเกินไป อาจทำให้คอแห้ง ร้อนท้อง และแสบทวารหนักในเวลาขับถ่าย
คนเป็นโรคกระเพาะไม่ควรรับประทาน

สารเคมีที่พบ

ประกอบด้วยแอลคาลอยด์ ชื่อพิเพอรีน (piperine) 4-6% และ คาวิซีน (chavicine) มีน้ำมันหอมระเหย และแอลคาลอยด์
ประเภท p-methoxy acetophenone, dihydrocarveol, piperine, pipelatine, piperlongumine, silvatine และ pyridine
alkaloids อื่นๆ

 

References

http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_06_3.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/Long_pepper

http://www.technologyudru.com/images/column_1280376579/Colum2.pdf?mode=preview