UHT milk (นมยูเอชที) เป็นผลิตภัณฑ์นม (dairy product) ประเภทนมพร้อมดื่มที่ได้รับความนิยมบริโภคมากภายในประเทศไทย เป็นผลิตภัณฑ์นมที่ผ่านกระบวนการให้ความร้อนด้วยอุณหภูมิไม่ต่ำกว่า 133 องศาเซลเซียส เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 1 วินาที และบรรจุด้วยกระบวนการและสภาวะปลอดเชื้อ ทั้งนี้จะต้องผ่านการฮอโมจีไนซ์ ผลิตภัณฑ์นมยูเอชทีต้องปราศจากจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรค ส่วนจุลินทรีย์ที่ไม่ทำให้เกิดโรคอาจมีได้แต่ต้องไม่เกินที่กฎหมายกำหนดไว้ คือจำนวนแบคทีเรียไม่เกิน 10 ในนมยูเอชที 1 มิลลิลิตร
กรรมวิธีการผลิต
นมยูเอชที เป็นนมที่ผ่านการฆ่าเชื้อด้วยความร้อน (thermal proessing) ระดับ commericial sterilization โดยใช้อุณหภูมิสูงมาก Ultra High Temperature (UHT) โดยใช้อุณหภูมิการฆ่าเชื้อไม่ต่ำกว่า 133 ํซ ใช้เวลาไม่น้อยกว่า 1 วินาที ด้วยระบบ in-line sterilization แล้วบรรจุในภาชนะและสภาวะที่ปลอดเชื้อ (aseptic processing) ความร้อนที่ใช้สามารถทำลายจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรค (pathogen) และจุลินทรีย์ที่ทำให้นมเสื่อมเสีย (microbial spoilage) การใช้เวลาในการฆ่าเชื้อที่สั้นมาก ช่วยลดการเปลี่ยนสี หรือกลิ่นรสนมต้มได้
บรรจุภัณฑ์ของนมยูเอชที
นมชนิดนี้มักบรรจุในกล่องกระดาษลามิเนตแข็งทรงสี่เหลี่ยม สามารถเก็บรักษาได้นานประมาณ 5-6 เดือนที่อุณหภูมิห้องถ้ายังไม่เปิดภาชนะ มักบรรจุในกล่องกระดาษสี่เหลี่ยมชนิดพิเศษ ซึ่งทำด้วยกระดาษเคลือบด้วยพอลิเอทิลินและแผ่นอะลูมินัมฟอยล์ซ้อนกัน ข้อดีของนมยูเอชทีคือไม่ต้องเก็บไว้ในตู้เย็น และสามารถเก็บรักษาได้นาน 3-6 เดือน ที่อุณหภูมิห้องภายหลังการบรรจุ ยกเว้นเมื่อเปิดกล่องแล้วจะต้องเก็บไว้ในตู้เย็น มิฉะนั้นนมจะเน่าเสียได้ จึงทำให้นมยูเอชทีนิยมแพร่หลายไปทั่วโลกเนื่องจากเก็บรักษาได้ง่ายและสะดวกในการขนส่ง ส่วนข้อเสียของผลิตภัณฑ์ประเภทนี้คือต้นทุนการผลิตสูงกว่านมที่ผ่านกระบวนการให้ความร้อนประเภทอื่น เนื่องจากกระบวนการผลิตยุ่งยากกว่า และภาชนะบรรจุมีราคาแพง
