คุณภาพของน้ำนม |
|||||||||||||||||||||
1 สีของนม ปกติ สีของน้ำนม มีสีขาวหรือสีขาวนวล (yellowish-white) ขณะที่น้ำนมน้ำเหลือง (colustrum) จะมีสีเหลืองกว่าน้ำนมทั่วไป 2 กลิ่นรสของน้ำนมมีรสหวานเล็กน้อย เนื่องจากน้ำตาลแล็กโทส (lactose) มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวของไขมันนม (butter fat) ซึ่งประกอบด้วยกรดไขมันสายสั้น น้ำนมสามารถดูดกลิ่นได้ดีมาก เช่น กลิ่นของเสียและอุจจาระ กลิ่นหญ้าหมัก กลิ่นยากำจัดพยาธิภายนอก บางชนิดจะมีกลิ่นรุนแรงมาก และกลิ่นของน้ำยาฆ่าเชื้อบางชนิด กลิ่นรสของน้ำนมระเหยได้จากความร้อน แต่จะมีกลิ่นนมต้มหรือกลิ่นไหม้ (cooked flavor) ส่วนกลิ่นจะมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับกรรมวิธีการผลิตและระดับของการให้ความร้อน 3. ค่า pH น้ำนมวัวในธรรมชาติ เป็นกรดเล็กน้อยหรือที่ระดับค่อนข้างเป็นกลาง คือที่ pH 6.6-6.8 เนื่องจากส่วนประกอบทางเคมี เช่น เคซีน (casein), albumin, globulin, 4 ส่วนประกอบ มกอช. ได้กำหนดให้น้ำนมดิบที่มีคุณภาพดีควรมีส่วนระกอบของน้ำนม ดังนี้
5 จุดเยือกแข็ง (freezing point) เพื่อตรวจการปลอมปนน้ำ โดยใช้เครื่องหาจุดเยือกแข็ง ( Cryoscope ) น้ำนมดิบคุณภาพดีควรมีค่าจุดเยือกแข็งระหว่าง -0.520 ถึง -0.525C 6 ค่าความถ่วงจำเพาะ (specific gravity) ใช้เครื่องมือแล็กโทมิเตอร์ (lactometer) ซึ่งปกติค่าความถ่วงจำเพาะของน้ำนมอยู่ระหว่าง 1.028 ถึง 1.034 g/ml
แสดงการแบ่งชั้นคุณภาพน้ำนมดิบตามคุณลักษณะ ดังนี้ มาตรฐานน้ำนมสดตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 26 (พ.ศ. 2522) ได้กำหนดให้น้ำนมโคเป็นอาหารที่ควบคุมเฉพาะ โดยมีรายละเอียดดังนี้ น้ำนมสด ได้แก่ น้ำนมที่รีดมาจากแม่โคมี 3 ชนิด 1. น้ำนมสดที่มิได้แยกออกหรือเติมเข้าไปซึ่งวัตถุอื่นใด 2. น้ำนมสดพร่องมันเนยที่ได้แยกมันเนยบางส่วนออกจากน้ำนมสด 3. น้ำนมสดขาดมันเนยที่ได้แยกมันเนยออกแล้วเกือบหมดจากน้ำนมสด
มาตรฐานน้ำนมสดมีดังนี้ 1. ปราศจากเชื้อโรคอันอาจติดต่อถึงคนได้ 2. ไม่มีน้ำนมน้ำเหลืองเจือปน 3. ไม่มีสารที่อาจเป็นพิษในปริมาณที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น สารปฏิชีวนะ สารตกค้างจากยาฆ่าแมลง 4. มีของแข็งทั้งหมดในน้ำนมไม่รวมมันเนย ไม่น้อยกว่าร้อยละ 8.5 ของน้ำหนักและมีมันเนยไม่น้อยกว่าร้อยละ 3.2 ของน้ำหนักสำหรับน้ำนมสดตาม (1) 5. มีของแข็งทั้งหมดในน้ำนมรวมมันเนย ไม่น้อยกว่าร้อยละ 8.5 ของน้ำหนักและมีมันเนยไม่น้อยกว่าร้อยละ 0.1 และไม่ถึงร้อยละ 3.2 ของน้ำหนัก สำหรับน้ำนมสดพร่องมันเนย 6. มีของแข็งทั้งหมดในน้ำนมไม่รวมมันเนย ไม่น้อยกว่าร้อยละ 8.8 ของน้ำหนักและมีมันเนยไม่น้อยกว่าร้อยละ 0.1 ของน้ำหนักสำหรับน้ำนมสดขาดมันเนย |