ข้อมลทั่วไป
Bacillus cereus เป็นแบคทีเรียที่พบในดินที่ก่อโรคอีกชนิดหนึ่ง คุณสมบัติคือ
เป็นแบคทีเรียแกรมบวก รูปร่างแท่ง (rod) เจริญได้ดีทังในสภาพมีและไม่มีอากาศ สวนใหญ่การปนเปื้อนมักเกิดจากสปอร์ปนเปื้อนลงไปในห่วงโซอาหารที่ได้รับการปรุงไม่เหมาะสม เมื่อสปอร์เจริญเป็น vegetative cell จะสร้างสารพิษ (enterotoxin) และทําให้เกิดโรคเมื่อบริโภคอาหารนั้นเข้าไป ปริมาณที่ก่อโรคได้คือ มากกว่า 106 เซลล์ต่อกรัมอาหาร สิ่งแวดล้อมอื่นที่พบเชื้อได้นอกจากดิน ได้แก่ อากาศ ฝุ่น
อนึ่ง enterotoxin เป็นสารพิษประเภทโปรตีน ที่ถูกสร้างโดยจุลินทรีย์ในลําไส้เล็กตอนล่าง มักเป็นพิษต่อเซลล์ เยื่อบุผนังลําไส้ สวนใหญ่เป็นสารพิษที่ขับออกมาโดยแบคทีเรียที่ไปทําให้เกิดรูพรุนในเซลล์เมมเบรน มีผลทําให้เซลล์ตาย หลังจากเซลล์บุผนังลําไส้เล็กตาย ของเหลวตางๆ จึงไหลออกมา ทําให้เกิดอาการท้องร่วง ตัวอย่างของจุลินทรีย์ที่สร้าง enterotoxin ได้แก่ E. coli 0157:H7, Clostridium perfringens,Vibrio cholerae, Staphylococcus aureus, Rota virus และ Yersinia enterocolitica
อย่างไรก็ตาม สารพิษที่สร้างโดย B. cereus มีสองชนิดคือ ชนิดที่ทําให้ท้องร่วง (diarrhea toxin) ซึ่งเป็น enterotoxin และชนิดที่ทําให้อาเจียน (emetic toxin)
อาการ
อาการของพิษที่ทําให้ท้องร่วง คือ คลื่นไส้ ปวดท้อง และท้องร่วงเป็นน้ำ โดยเริ่มมีอาการระหว่าง 8 ถึง 16 ชั่วโมงหลังจากบริโภค และเกี่ยวข้องกับลําไส้เล็กส่วนล่าง ส่วนอาการของพิษที่ทำให้อาเจียนนั้น อาการร้ายแรงและเฉียบพลัน โดยมีอาการคลื่นไส้ และอาเจียน เริ่มภายใน 1 ถึง 6 ชั่วโมงหลังบริโภค และเกี่ยวข้องกับลําไส้เล็กส่วนบนเป็นสวนใหญ่ อยjางไรก็ตาม โรคที่เกิดจากเชื้อชนิดนี้ไม่ติดต่อกัน
อาหารที่เกี่ยวข้อง
อาหารดิบ อาหารแห้ง หรืออาหารสําเร็จรูป เช่น ธัญพืช เครื่องเทศ และอาหารแห้งชนิดอื่น อาหารประเภทเนื้อและสัตว์ปีก เช่น ไก่งวง เนื้อวัว รวมทั้งอาหารทะเล สลัด มันฝรั่ง ข้าว ก๋วยเตี๋ยว อาหารผสม (ซอส ซุป คาซเซอโรล) นมผง ผลิตภัณฑ์ขนมอบ ขนมหวาน โดยเฉพาะที่มีคัสตาร์ดและครีมรวมอยู่ด้วย
อย่างไรก็ตาม ชนิดที่สร้างพิษทําให้อาเจียนมักจะเจริญได้ดีบนข้าวสุก มันฝรั่งบด หรืออาหารจําพวกแป้งอื่นๆ และหน่อไม้ที่เก็บในอุณหภูมิเย็นที่ไม่เหมาะสม ในขณะที่ชนิดที่สร้างพิษทําให้ท้องร่วง ชอบเจริญบนอาหารหลายประเภท ตั้งแต่ผัก และสลัด ไปจนถึงเนื้อและ แคสเซอโรล
การป้องกัน
