มผช.271/2547
ฟ้าทะลายโจรผงชงดื่ม
1. ขอบข่าย
1.1 มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนนี้ครอบคลุมเฉพาะฟ้าทะลายโจรผงผสมน้ำตาลพร้อมชงดื่ม และฟ้าทะลายโจรแห้งบดเป็นผงบรรจุในซองเยื่อกระดาษสำหรับชงดื่ม
ที่มา:http://www.weloveshopping.com/template/a35/showproduct.php?pid=14327879&shopid=186262
2. บทนิยาม
ความหมายของคำที่ใช้ในมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนนี้ มีดังต่อไปนี้
2.1 ฟ้าทะลายโจรผงชงดื่ม หมายถึง เครื่องดื่มชนิดผง ทำโดยการใช้น้ำสกัดจากต้น ใบ หรือดอกของฟ้าทะลายโจรแห้งหรือสด นำไปทำให้เข้มข้น ผสมกับน้ำตาลแล้วทำให้แห้ง หรือทำจากฟ้าทะลายโจรแห้งที่บดเป็นผงบรรจุในซองเยื่อกระดาษ
3. ชนิด
3.1 ฟ้าทะลายโจรผงชงดื่ม แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ
3.1.1 ชนิดผสมน้ำตาล พร้อมชงดื่ม
3.1.2 ชนิดไม่ผสมน้ำตาล บรรจุในซองเยื่อกระดาษ
4. คุณลักษณะที่ต้องการ
4.1 ลักษณะทั่วไป
ต้องเป็นผงหรือเกล็ด แห้ง ไม่จับตัวเป็นก้อน
4.2 สี
ต้องมีสีที่ดีตามธรรมชาติของส่วนประกอบที่ใช้
4.3 กลิ่นรส
ต้องมีกลิ่นรสที่ดีตามธรรมชาติของส่วนประกอบที่ใช้ และปราศจากกลิ่นรสอื่นที่ไม่พึงประสงค์
4.4 การละลายหรือการสกัดด้วยน้ำเดือด
ของเหลวที่ได้ต้องมีลักษณะที่ดีตามธรรมชาติของส่วนประกอบที่ใช้
เมื่อตรวจสอบโดยวิธีให้คะแนนตามข้อ 9.1 แล้ว ต้องได้คะแนนเฉลี่ยของแต่ละลักษณะจากผู้ตรวจสอบทุกคน ไม่น้อยกว่า 3 คะแนน และไม่มีลักษณะใดได้ 1 คะแนน จากผู้ตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง
4.5 สิ่งแปลกปลอม
ต้องไม่พบสิ่งแปลกปลอมที่ไม่ใช่ส่วนประกอบที่ใช้ เช่น เส้นผม ขนสัตว์ ดิน ทราย กรวด ชิ้นส่วน หรือสิ่งปฏิกูลจากสัตว์
4.6 วัตถุเจือปนอาหาร
ห้ามใช้สีสังเคราะห์ทุกชนิด
4.7 วอเตอร์แอกทิวิตี (water activity)
ต้องไม่เกิน 0.5
หมายเหตุ วอเตอร์แอกทิวิตี (water activity) เป็นปัจจัยสำคัญในการคาดคะเนอายุการเก็บอาหารและเป็นตัวบ่งชี้ถึงความปลอดภัยของอาหารโดยทำหน้าที่ควบคุมการอยู่รอด การเจริญและการสร้างสารพิษของจุลินทรีย์
4.8 จุลินทรีย์
4.8.1 จำนวนจุลินทรีย์ทั้งหมด ต้องไม่เกิน 1 × 103 โคโลนีต่อตัวอย่าง 1 กรัม
4.8.2 โคลิฟอร์ม (Coliform) โดยวิธีเอ็มพีเอ็น (MPN) ต้องน้อยกว่า 3 ต่อตัวอย่าง 1 กรัม
4.8.3 ยีสต์และราต้องน้อยกว่า 10 โคโลนีต่อตัวอย่าง 1 กรัม
5. สุขลักษณะ
5.1 สุขลักษณะในการทำฟ้าทะลายโจรผงชงดื่ม ให้เป็นไปตามคำแนะนำตาม GMP
6. การบรรจุ
6.1 ให้บรรจุฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มในภาชนะบรรจุที่สะอาด แห้ง ผนึกได้เรียบร้อย และสามารถป้องกันการปนเปื้อนจากสิ่งสกปรกภายนอกได้
6.2 น้ำหนักสุทธิของฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มในแต่ละภาชนะบรรจุ ต้องไม่น้อยกว่าที่ระบุไว้ที่ฉลาก
7. เครื่องหมายและฉลาก
7.1 ที่ภาชนะบรรจุฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มทุกหน่วย อย่างน้อยต้องมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจ้งรายละเอียดต่อไปนี้ให้เห็นได้ง่าย ชัดเจน
(1) ชื่อเรียกผลิตภัณฑ์ เช่น ฟ้าทะลายโจรผงสำเร็จรูป สมุนไพรฟ้าทะลายโจร
(2) ปริมาณน้ำตาล (เฉพาะชนิดผสมน้ำตาล)
(3) น้ำหนักสุทธิ
(4) วัน เดือน ปีที่ทำ และวัน เดือน ปีที่หมดอายุ หรือข้อความว่า "ควรบริโภคก่อน (วัน เดือน ปี) "
(5) ข้อแนะนำในการเก็บรักษาและการบริโภค
(6) ชื่อผู้ทำ หรือสถานที่ทำ พร้อมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการค้าที่จดทะเบียน
ในกรณีที่ใช้ภาษาต่างประเทศ ต้องมีความหมายตรงกับภาษาไทยที่กำหนดไว้ข้างต้น
8. การชักตัวอย่างและเกณฑ์ตัดสิน
8.1 รุ่น ในที่นี้ หมายถึง ฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มชนิดเดียวกัน ที่ทำโดยกรรมวิธีเดียวกัน ในระยะเวลาเดียวกัน
8.2 การชักตัวอย่างและการยอมรับ ให้เป็นไปตามแผนการชักตัวอย่างที่กำหนดต่อไปนี้
8.2.1 การชักตัวอย่างและการยอมรับ สำหรับการทดสอบสิ่งแปลกปลอมการบรรจุและเครื่องหมายและฉลากให้ชักตัวอย่างโดยวิธีสุ่มจากรุ่นเดียวกัน จำนวน 3 หน่วยภาชนะบรรจุเมื่อตรวจสอบแล้วทุกตัวอย่างต้องเป็นไปตามข้อ 4.5 ข้อ 6. และข้อ 7. จึงจะถือว่าฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มรุ่นนั้นเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด
8.2.2 การชักตัวอย่างและการยอมรับ สำหรับการทดสอบลักษณะทั่วไป สีกลิ่นรสและการละลายหรือการสกัดด้วยน้ำเดือด ให้ใช้ตัวอย่างที่ผ่านการทดสอบตามข้อ 8.2.1 แล้ว จำนวน 3 หน่วยภาชนะบรรจุเมื่อตรวจสอบแล้วตัวอย่างต้องเป็นไปตามข้อ 4.1 ถึงข้อ 4.4 จึงจะถือว่าฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มรุ่นนั้นเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด
8.2.3 การชักตัวอย่างและการยอมรับ สำหรับการทดสอบวัตถุเจือปนอาหารวอเตอร์แอกทิวิตี (water activity) และจุลินทรีย์ให้ชักตัวอย่างโดยวิธีสุ่มจากรุ่นเดียวกัน จำนวน 5หน่วยภาชนะบรรจุ นำมาทำเป็นตัวอย่างรวมเมื่อตรวจสอบแล้วตัวอย่างต้องเป็นไปตามข้อ 4.6 ถึงข้อ 4.8 จึงจะถือว่าฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มรุ่นนั้นเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด
8.3 เกณฑ์ตัดสิน
ตัวอย่างฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มต้องเป็นไปตามข้อ 8.2.1 ข้อ 8.2.2 และข้อ 8.2.3 ทุกข้อ จึงจะถือว่าฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มรุ่นนั้นเป็นไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนนี้
9. การทดสอบ
9.1 การทดสอบลักษณะทั่วไป สีกลิ่นรสและการละลายหรือการสกัดด้วยน้ำเดือด
9.1.1 ให้แต่งตั้งคณะผู้ตรวจสอบ ประกอบด้วยผู้ที่มีความชำนาญในการตรวจสอบฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มอย่างน้อย 5 คน แต่ละคนจะแยกกันตรวจและให้คะแนนโดยอิสระ
9.1.2 เทตัวอย่างฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มลงในจานกระเบื้องสีขาว ตรวจสอบลักษณะทั่วไปและสีโดยการตรวจพินิจ
9.1.3 ใส่ตัวอย่างฟ้าทะลายโจรผงชงดื่มลงในภาชนะที่เหมาะสม เติมน้ำเดือดตามปริมาณที่ระบุในฉลากทิ้งให้ละลาย 30 วินาที แล้วตรวจสอบโดยการตรวจพินิจและชิม
9.1.4 หลักเกณฑ์การให้คะแนน ให้เป็นไปตามตารางที่ 1
ตารางที่ 1 หลักเกณฑ์การให้คะแนน
(ข้อ 9.1.4)
9.2 การทดสอบสิ่งแปลกปลอมภาชนะบรรจุและเครื่องหมายและฉลาก
ให้ตรวจพินิจ
9.3 การทดสอบวัตถุเจือปนอาหาร
ให้ใช้วิธีทดสอบตาม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นที่เป็นที่ยอมรับ
9.4 การทดสอบวอเตอร์แอกทิวิตี (water activity)
ให้ใช้เครื่องวัดวอเตอร์แอกทิวิตีที่ควบคุมอุณหภูมิได้ที่ (25±2) องศาเซลเซียส
9.5 การทดสอบจุลินทรีย์
ให้ใช้วิธีทดสอบตาม AOAC หรือ BAM หรือวิธีทดสอบอื่นที่เป็นที่ยอมรับ
9.6 การทดสอบน้ำหนักสุทธิ
ให้ใช้เครื่องชั่งที่เหมาะสม
Reference
