วิธีการตรวจหาเชื้อโรคอาหารเป็นพิษ Staphylococcus aureus
วัสดุและอุปกรณ์
1. อาหารเลี้ยงเชื้อ Mannitol salt egg-yolk agar (MSEY agar) หรือ Mannitol salt agar (MSA) หรือ Baird-Parker medium (MBP) ที่เตรียมและผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว
2. Phosphate buffer solution (PBS) ในหลอดที่เตรียมและผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว
3. Nutrient gelatin ในหลอดที่เตรียมและผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว
4. Mannitol broth ในหลอดที่มีหลอดดักก๊าซบรรจุอยู่
5. Blood agar ในหลอดที่เตรียมและผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว
6. อาหารเลี้ยงเชื้อ
7. ตัวอย่างอาหาร
8. ชุดย้อมสีแกรม
9. ปิเปตต์ที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว
วิธีการปฏิบัติ
1. เจือจางตัวอย่างอาหาร 25 g. ใน phosphate buffer solution (PBS) 225 ml. ทำให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วนำอาหารเจือจาง 1 ml. ไปเจือจางต่อใน phosphate buffer solution (PBS) 9 ml. ทำเช่นเดียวกันนี้จนได้ความเจือจางที่เหมาะสม (10-2, 10-3)
2. ดูดสารละลายตัวอย่าง 10-2 และ 10-3 (ทำ 2 ซ้ำ) แต่ละความเจือจางปริมาตร 0.1 ml. ใส่ในจานอาหาร MSEY agar หรือ MSA หรือ MBP ชนิดใดชนิดหนึ่ง จากนั้น spread plate ให้ทั่วจาน บ่มที่อุณหภูมิ 35°C เป็นเวลา 24-48 hr.
3. สังเกตโคโลนีที่เกิดขึ้นบนอาหารเลี้ยงเชื้อ ลักษณะโคโลนีของ S. aureus ใน MSEY agar และ MSA จะกลม สีเหลืองทอง รอบโคโลนีมีสีเหลือง ส่วนใน MBP จะมีโคโลนีสีดำล้อมรอบด้วยวงใส
4. เมื่อได้โคโลนีที่มีลักษณะตามที่ต้องการแล้ว นำมาย้อมสีแกรม ลักษณะรูปร่างของ S. aureus จะมีรูปกลมอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม ติดสีแกรมบวก
5. นำเชื้อที่ได้มาทำให้บริสุทธิ์ในอาหารเลี้ยงเชื้อชนิดเดิม
6. เลี้ยงเชื้อใน Nutrient broth ให้มีอายุ 18 hr.
7. ทดสอบการย่อย gelatin ใน nutrient gelatin โดยการ stab เชื้อหรือใช้ห่วงเขี่ยเชื้อที่ต้องการทดสอบแทงลงไปในอาหารตรงๆ แล้วนำขึ้นมาตามรอยเดิม บ่มที่อุณหภูมิ 37°C เป็นเวลา 24 hr. หากพบว่า gelatin เหลวที่อุณหภูมิ 20°C ถือว่าให้ผลบวก ซึ่งเป็นความสามารถของ S. aureus
8. ทดสอบการหมักย่อย mannitol ถ้าให้กรดถือว่าให้ผลบวก ซึ่งเป็นความสามารถของ S. aureus
9. ทดสอบความสามารถในการทำให้เม็ดเลือดแดงใน blood agar แตก หากเกิดการแตกของเม็ดเลือดแดงแบบ ß-haemolysis ถือว่าให้ผลบวก ซึ่งเป็นความสามารถของ S. aureus