ฮีสเทอรีซีส (hysteresis) เป็นหนึ่งในคุณลักษณะสถิตของเครื่องมือวัด (static characteristics of instruments) ที่ใช้สำหรับอธิบายการเกิดบริเวณไร้การตอบสนอง (dead zone/ dead band) มีนิยามคือ เมื่อเครื่องมือวัดได้รับโหลดหรือภาระ (load) จะมีพลังงานสะสมอยู่ภายในเครื่องมือวัด (instrument) และเมื่อนำโหลดออกพบว่า ยังคงมีพลังงานบางส่วนสะสมอยู่ภายใน ตัวอย่างเช่น เครื่องชั่งชนิดสปริง เมื่อเพิ่มน้ำหนักให้กับสปริง ก่อให้เกิดพลังงานกระทำที่สปริงซึ่งสามารถอ่านค่าน้ำหนักของวัตถุได้ค่าหนึ่ง และเมื่อลดน้ำหนักที่กระทำกับสปริง ค่าน้ำหนักที่อ่านได้อาจมีค่าไม่เท่าเดิม ผลของฮีสเตอร์รีซีสแสดงดังรูป

ผลของฮีสเตอร์รีซีส

(ที่มา: นวภัทรา และ ทวีพล, 2555)

จากรูปค่าเอาต์พุตที่ได้จากการเพิ่มและการลดโหลดมีค่าไม่เท่าเดิม ซึ่งเป็นผลมาจากพลังงานภายในเครื่องมือวัด เช่น ความเสียดทานภายใน หรือผลจากพลังงานภายนอก เช่น ความเสียดทานระหว่างชิ้นส่วนต่าง ๆ ของเครื่องมือวัด หรือเกิดจากวัสดุที่มีสมบัติเป็นสารแม่เหล็ก โดยผลของฮีสเตอร์รีซีสสัมพันธ์กับค่าความคลาดเคลื่อน (static error/error) และความแม่นยำ (accuracy) ของเครื่องมือวัด (instrument)

ที่มา: การวัดและเครื่องมือวัด ประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร (นวภัทรา และ ทวีพล , 2555)