สัมประสิทธิ์การแผ่รังสีความร้อน (emissivity, ε) เป็นค่าที่แสดงถึงความสามารถในการแผ่รังสีความร้อน (thermal radiation) ของวัตถุที่อุณหภูมิใด ๆ หรือค่าอัตราส่วนของพลังงานการแผ่รังสีความร้อน (emissive power) ของวัตถุใด ๆ และพลังงานการแผ่รังสีความร้อนของวัตถุดำ ณ อุณหภูมิเดียวกันดังแสดงความสัมพันธ์ในสมการที่ 1
(1)
เมื่อ
Eb คือ ค่าพลังงานการเเผ่รังสีความร้อนจากวัตถุดำ (ดังสมการที่ 2 เเละ 3)
E คือ ค่าพลังงานการเเผ่รังสีความร้อนของวัตถุใด ๆ (ดังสมการที่ 4)
(2)
(3)
(4)
โดยที่ σ คือ ค่าคงที่ของสเตฟานโบลท์มานน์ มีค่าเท่ากับ 5.67 x 10-8 W/m2•K4
ค่าความสามารถในการแผ่รังสีความร้อน ( ε) ของวัตถุจริงใด ๆ มีค่าอยู่ระหว่าง 0 ถึง 1 โดยวัตถุดำ (blackbody) ซึ่งเป็นวัตถุทางอุดมคติมีความสามารถในการแผ่รังสีความร้อนสูงที่สุดมีค่า ε เท่ากับ 1
ค่า ε ขึ้นอยู่กับชนิดของวัตถุ ลักษณะพื้นผิวของวัตถุ และอุณหภูมิที่ผิวของวัตถุ ตัวอย่างค่า ε ของวัสดุชนิดต่าง ๆ แสดงในตาราง
ตารางเเสดงค่าความสามารถในการแผ่รังสีความร้อน ( ε ) ของพื้นผิววัสดุบางชนิด
(ที่มา: นวภัทรา และ ทวีพล, 2555)
ค่า ε เป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลต่อความถูกต้อง (accuracy) ของการวัดอุณหภูมิ (temperature measurement) ด้วยไพโรมิเตอร์ชนิดอาศัยการแผ่รังสีความร้อน (thermal radiation pyrometer) และไพโรมิเตอร์ชนิดอาศัยการแผ่รังสีอินฟราเรด (infrared pyrometer) โดยต้องกำหนดค่า ε ให้เหมาะสมกับชนิดและลักษณะพื้นผิวของวัตถุที่ต้องการวัดอุณหภูมิ (temperature) เพื่อให้ค่าอุณหภูมิของวัตถุที่วัดได้มีค่าใกล้เคียงกับค่าที่แท้จริง ซึ่งเครื่องมือวัดอุณหภูมิชนิดอาศัยการแผ่รังสีที่ดีควรมีฟังก์ชั่นใช้งานที่สามารถปรับค่า ε ให้เหมาะสมกับชนิดและลักษณะพื้นผิวของวัตถุได้
ที่มา: การวัดและเครื่องมือวัด ประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร (นวภัทรา และ ทวีพล , 2555)
