ความร้อนจำเพาะของน้ำนม (specific heat of milk) หมายถึงปริมาณความร้อนที่ทำให้น้ำนมที่มวลหนึ่งหน่วยมีอุณหภูมิสูงขึ้น
ค่าความร้อนจำเพาะ (specific heat) ของน้ำนม (milk) ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบของน้ำนม เช่น ไขมันนม (milk fat) ของแข็งในน้ำนม (milk solid) และอุณหภูมิ
ค่าความร้อนจำเพาะของไขมันนม เท่ากับ 2.177 KJ/Kg oC ปริมาณไขมันในน้ำนมจึงมีผลอย่างยิ่งต่อค่าความร้อนจำเพาะของน้ำนม ค่าความร้อนจำเพาะของน้ำนมที่มีไขมันสูง จะมีผลกระทบต่อความร้อนที่ถูกดูดเข้าไปเพื่อละลายผลึกไขมันนมที่มีกรดไขมันที่เป็นองค์ประกอบ ซึ่งค่าความร้อนแฝงของการหลอมเหลว (latent heat of fusion) ของไขมันนม ประมาณ 84 จูลต่อกรัม (Jule g-1)
ความร้อนจำเพาะของน้ำนมที่วัดได้ ขึ้นกับสัดส่วนของผลึกไขมันนมที่อยู่ในสภาวะของแข็ง ดังนั้นจึงมักรายงานเป็นค่าความร้อนจำเพาะปรากฎ (apparent specific heat) ซึ่งเป็นผลรวมของค่าความร้อนจำเพาะ กับค่าความร้อนแฝงที่ใช้เพื่อละลายผลึกไขมัน ค่าความร้อนจำเพาะปรากฏของน้ำนมพบสูงสุดในช่วงแรก ที่อุณหภูมิช่วง 15-20 องศาเซลเซียส และจะสูงขึ้นอีกครั้งในช่วงอุณหภูมิประมาณ 35 องศาเซลเซียส
ผลของอุณหภูมิต่อความร้อนจำเพาะของน้ำนม
ความร้อนจำเพาะของน้ำนมขาดมันเนย (skim milk) เพิ่มขึ้นจาก 3.906 ถึง 3.993 KJ/Kg oC เมื่ออุณหภูมิเพิ่มจาก 1 ถึง 50 องศาเซลเซียส ที่อุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส ความร้อนจำเพาะของน้ำนมไขมันเต็ม (whole milk) ถูกรายงานว่ามีค่าเท่ากับ 3.931 ขณะที่น้ำนมขาดมันเนยมีค่าเท่ากับ 4.052 ที่อุณหภูมิเดียวกัน