เนื่องจากลิพิดไม่ละลายน้ำ เมื่อถูกขนย้ายในกระแสเลือด ลิพิดจะต้องรวมกับโปรตีนเป็นลิโพโปรตีนในอัตราส่วนที่แตกต่างกัน
ภายในเซลล์เยื่อบุผนังลำไส้เล็ก (เอนทีโรไซต์) ซึ่งมีอยู่ 5 รูป แต่ละรูปจะมีสมบัติ ส่วนประกอบ และหน้าที่ในเมแทบอลิซึม
แตกต่างกัน ได้แก่
ก. ในรูปของไคโลไมครอน (chylomicron) มีความหนาแน่นต่ำที่สุด และถูกขนย้ายเข้าสู่กระแสเลือดสูงสุดประมาณ
1-3 ชั่วโมง และกลับสู่ระดับปกติภายในเวลา 5-6 ชั่งโมง และจะขนย้ายทั้งหมดหลังจากที่กินอาหารที่มีไขมันสูงอย่างน้อย
14 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับชนิดและปริมาณอาหารที่กินเข้าไป
ข. ในรูปของลิโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นสูง (high-density-alpha-lipoprotein, HDL) ถูกขนย้ายในระบบน้ำเหลือง
ค. ในรูปของลิโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำ (low-density-beta-lipoprotein, LDL)
ง. ในรูปของลิโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นปานกลาง (intermediate-density-beta-lipoprotein, IDL) มีความหนาแน่น
อยู่ระหว่าง VLDL และ LDL พบอยู่ในกระแสเลือดระยะเวลาสั้นมากและมีความสำคัญในเมแทบอลิซึมน้อย
จ. ในรูปของลิโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำมาก (very low-density-beta-lipoprotein, VLDL)
สมบัติและส่วนประกอบของลิโพโปรตีนชนิดต่างๆ มีดังนี้
ตารางสมบัติและส่วนประกอบของลิโพโปรตีนชนิดต่างๆ
|
สมบัติและส่วนประกอบ |
Chylomicron |
VLDL |
IDL |
LDL |
HDL |
|
ความหนาแน่น (กรัมต่อมิลลิลิตร) ขนาดอนุภาค (นาโมเมตร) ลิพิด (เปอร์เซ็นต์โดยน้ำหนัก) คอเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไรด์ ฟอสโฟลิพิด อะโพโปรตีน (เปอร์เซ็นต์โดยน้ำหนัก) |
1.006 80-500 98 9 82 7 2 |
1.006 40-80 92 22 52 18 8 |
1.006-1.019 24.5 85 35 20 20 15 |
1.019-1.063 20 79 47 9 23 21 |
1.063-1.210 7.5-12 50 19 3 28 50 |
ที่มา: Gropper et al. (2005)
