ส่วนประกอบทางเคมีของน้ำนมแม่ เปรียบเทียบกับน้ำนมวัว ดังแสดงในตาราง จากตารางจะเห็นได้ว่า น้ำนมวัวและน้ำนมแม่
มีส่วนประกอบแตกต่างกัน ยกเว้นปริมาณไขมันซึ่งมีเท่ากัน แต่ชนิดของกรดไขมันที่เป็นองค์ประกอบในโมเลกุลของไตรกลีเซอไรด์
แตกต่างกัน น้ำนมวัวมีโปรตีนและแร่ธาตุต่างๆ มากกว่า และมีคาร์โบไฮเดรตน้อยกว่าน้ำนมแม่ ถึงแม้น้ำนมแม่จะมีปริมาณ
โปรตีนน้อยกว่าน้ำนมวัว แต่ก็เพียงพอแก่ความต้องการของร่างกายเด็กทารก ในกรณีที่เลี้ยงเด็กทารกด้วยน้ำนมวัว ซึ่งปริมาณ
โปรตีนสูงเกินไป ส่วนที่เหลือใช้จะถูกเปลี่ยนให้เป็นพลังงาน และจะต้องขับเมแทบอไลต์ คือ ยูเรียและสารอื่นๆ ที่มีในน้ำนมวัว
ซึ่งมากกว่าน้ำนมแม่ออกทางไต ทำให้มียูเรียถูกขับออกทางไตมากและมีการขับน้ำออกมามากด้วย เพื่อเป็นตัวทำละลายสารต่างๆ
เหล่านี้ เด็กทารกจึงต้องการน้ำมากและจะปัสสาวะบ่อย อาจทำให้ไตของเด็กทารกต้องทำงานหนัก เพราะไตของเด็กทารกยังอ่อนอยู่
ไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาวะของน้ำนมที่มีความเข้มข้นของสารอาหารบางชนิดมากเช่นในน้ำนมวัวได้ ดังนั้นในทางปฏิบัติ
จึงมักจะละลายน้ำนมวัวให้เจือจางลงเพื่อลดความเข้มข้นของโปรตีน และเพิ่มปริมาณน้ำตาลให้สูงเท่ากับน้ำนมแม่ จะทำให้
เด็กทารกได้รับพลังงานเพิ่มขึ้นด้วย
ตารางส่วนประกอบของน้ำนมแม่และน้ำนมวัว (ต่อ 100 มิลลิลิตร)
ส่วนประกอบ |
น้ำนมแม่ |
น้ำนมวัว |
พลังงาน (กิโลแคลอรี) น้ำ (กรัม) |
77.0 87.1 |
66.0 87.2 |
โปรตีนเคเซอีน (กรัม) |
0.4 |
2.7 |
แล็กโทแอลบูมิน (กรัม) |
0.4 |
0.4 |
แล็กโทโกลบูลิน (กรัม) |
0.2 |
0.2 |
โปรตีนทั้งหมด (กรัม) |
1.1 |
3.5 |
ไขมัน (กรัม) |
4.0 |
3.5 |
น้ำตาลแล็กโทส (กรัม) |
9.5 |
4.9 |
เถ้า (กรัม) |
0.21 |
0.71 |
คอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) โซเดียม (มิลลิกรัม) |
19 0.015 |
11 0.058 |
โพแทสเซียม (มิลลิกรัม) |
0.055 |
0.138 |
แคลเซียม (มิลลิกรัม) |
33 |
117 |
แมกนีเซียม (มิลลิกรัม) |
4 |
13 |
เหล็ก (มิลลิกรัม) |
0.1 |
น้อยมาก |
คลอรีน (มิลลิกรัม) |
43 |
100 |
ฟอสฟอรัส (มิลลิกรัม) |
14 |
92 |
กำมะถัน (มิลลิกรัม) |
14 |
30 |
วิตามินต่อ 100 มิลลิลิตร |
|
|
วิตามินเอ (ไมโครกรัม) |
53 |
34 |
แคโรทีนอยด์ (ไมโครกรัม) |
27 |
38 |
วิตามินบีหนึ่ง (ไมโครกรัม) |
16 |
42 |
วิตามินบีสอง (ไมโครกรัม) |
43 |
157 |
ไนอะซิน (ไมโครกรัม) |
172 |
85 |
ไพริดอกซิน (ไมโครกรัม) |
11 |
48 |
กรดโฟลิก (ไมโครกรัม) |
0.18 |
0.23 |
วิตามินบีสิบสอง (ไมโครกรัม) |
0.18 |
0.56 |
วิตามินซี (ไมโครกรัม) |
5 |
1 |
วิตามินดี (หน่วยสากล) |
0.4 - 10.0 |
0.3 - 4.0 |
ที่มา : Burton (1976) และ Snook (1984)