พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์ (proximity sensor) คือ เซนเซอร์ (sensor) หรืออุปกรณ์ที่ทำงานโดยที่ตัวอุปกรณ์ไม่สัมผัสกับวัตถุ นำมาใช้ในการตรวจจับวัตถุต่าง ๆ ที่เข้ามาในระยะที่ตรวจจับได้ มีระยะการตรวจจับค่อนข้างใกล้ ประมาณ 50-100 มิลลิเมตร หากต้องการระยะการตรวจจับที่มากกว่านี้ต้องใช้อุปกรณ์ขนาดใหญ่เพื่อให้ได้สนามแม่เหล็กหรือสนามไฟฟ้าที่มีค่าสูง ซึ่งอาจส่งผลกระทบในด้านอื่นตามมา พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์สามารถนำไปประยุกต์ใช้งานได้หลายแบบ เช่น การตรวจจับตำแหน่งของสิ่งของ การตรวจสอบปริมาณของเหลวที่บรรจุในภาชนะ การตรวจจับความเร็วรอบ และการตรวจจับอื่น ๆ
พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่ พร็อกซิมิตี้เซนเซอร์ชนิดเหนี่ยวนำ (inductive proximity sensor) และพร็อกซิมิตี้เซนเซอร์ชนิดเก็บประจุ (capacitive proximity sensor) ตัวอย่างพร็อกซิมิตี้เซนเซอร์แบบต่าง ๆ แสดงดังรูป
ตัวอย่างพร็อกซิมิตี้แบบต่าง ๆ
(ที่มา: นวภัทรา และ ทวีพล, 2555)
การประยุกต์ใช้งานพร็อกซิมิตี้เซนเซอร์
(ที่มา: http://www.youtube.com/watch?v=CfaJOw2jOOM)
ที่มา: การวัดและเครื่องมือวัด ประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร (นวภัทรา และ ทวีพล , 2555)