มังคุด (mangosteen) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Garcinia mangostana เป็นผลไม้ (fruit) ส่วนที่ใช้รับประทาน คือเนื้อในผล
เป็นส่วนของแอริล (aril) มังคุดมีรูปร่งกลมเป็นผลแบบเบอรี่ เส้นผ่านศูนย์กลาง 3.4-7.5 เซนติเมตร เปลือกหนา 6-10 มิลลิเมตร
เนื้อสีขาวขุ่น ลักษณะผลอ่อนเปลือกนอกจะมีสีเขียวปนเหลือง มียางสีเหลือง ภายในผลจะแบ่งเป็น 4-8 ช่อง

มังคุดเป็นผลไม้เขตร้อน (tropical fruit)

มาตรฐานสินค้าเกษตรของมังคุด

สินค้า เลขที่ เล่มที่ วันที่ TH EN มังคุด มกษ.2-2546 เล่ม 120ตอนพิเศษ 145ง วันที่19ธ.ค.2546

ที่มา http://www.acfs.go.th/index.php

การปฏิบัติการหลังการเก็บเกี่ยวมังคุด

ผลมังคุด แม้มีเปลือกหนาค่อนข้างแข็งแรง เกิดบาดแผลได้ยากแต่เมื่อถูกระทบกระเทือน เช่น ตกจากที่สูง มีแรงกระแทก
จากการกดทับ หรือการขนส่ง จะมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในส่วนของเปลือกที่อยู่ถัดเข้าไป ทำให้เปือกแข็ง ปอกเปลือก
ได้ยาก และเนื้อในอาจเสียไปด้วย ดังนั้น การเก็บเกี่ยวและการปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยวทุกขั้นตอน ต้องกระทำด้วยความ
ระมัดระวัง ต้องระวังไม่ให้เกิดบาดแผล หรือกระทบกระแทกชอกช้ำ มังคุดที่แก่จัด หลังการเก็บเกี่ยว จะถูกบรรจุใส่ภาชนะ
แล้วลำเลียงไปยังแหล่งคัดบรรจุ

• การคัดเลือก (sorting) เพื่อคัดเอาผลเสียและผิดปกติ ไม่ได้ขนาด มีตำหนิ ออกให้หมด เป็นการป้องกันการแพร่กระจาย
  ของจุลินทรีย์ทั้งแบคทีเรีย และรา จากผลเสียไปยังผลปกติ ซึ่งจุลินทรีย์จะเพิ่มจำนวนมากขึ้น หากเกิดแผลเปิด หรือรอยช้ำ
  บนผลมังคุด
• การล้างทำความสะอาด
• การกำจัดแมลงในผลมังคุด หลังการเก็บเกี่ยวผลมังคุดอาจมีแมลงหรือไข่แมลงวันทอง อยู่ภายในผล การกำจัดแมลงหรือ
  ไข่แมลงวันทอง ทำได้โดยนำผลมังคุด มาแช่ในน้ำร้อนที่ 40-55 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 20 นาที อาจผสมสารเคมี
  กำจัดศัตรูพืช (pesticides) เช่น ไทอะเบนดาโซล หรือเบโนมิลในน้ำแช่ หรืออาจใช้การฉายรังสี (food irradiation)
  ปริมาณรังสี ที่อนุญาติให้ใช้เพื่อ ควบคุมการแพร่พันธุ์ของแมลง และชะลอการสุกของมังคุดไม่เกิน 1 กิโลเกรย์
• การลดอุณหภูมิ (pre-cooling) โดยแช่ในน้ำเย็นไหลผ่าน (hydro cooling) เพื่อลดปริมาณความร้อนภายในผลการหายใจ
  โดยมังคุด 1 ตัน จะปลดปล่อยพลังงานความร้อนออกมากถึง 16,500-33,300 BTU/วัน การลดอุณหภูมิของมังคุดด้วย
  น้ำเย็นจะทำให้มีอุณหภูมิภายในผล  13 องศาเซลเซียส จากนั้นนำไปทำให้สะเด็ดน้ำด้วยพัดลม
• ตรวจสอบคุณภาพอีกครั้ง บรรจุผลตั้งในกล่องกระดาษ แล้วปิดฝากล่อง
• เก็บรักษาในห้องเย็น (cold storage) อุณหภูมิ 13 องศาเซลเซียสความชื้นสัมพัทธ์ 85-90 เปอร์เซ็นต์เพื่อรอการขนส่ง
  ผลมังคุดมีอายุการเก็บรักษา 2-4 สัปดาห์

การเกิดการสะท้านหนาวของมังคุด

การแช่เย็นมังคุดที่อุณภูมิ 10-13 องศาเซลซียส หรือต่ำกว่านี้ทำให้เกิดอาการสะท้านหนาว (chilling injury) ทำให้มีการสุกผิดปกติ
เกิดกลิ่นผิดปกติ สีผิวผลเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและเป็นสาเหตุของการเสื่อมเสียด้วยจุลินทรีย์ (microbial spoilage) ได้ง่าย

Reference

ฐิติมา คงรัตน์อาภรณ์ ฝ่ายเทคโนโลยีชีวภาพและการเกษตร กลุ่มวิจัยและพัฒนานิวเคลียร์ การฉายรังสีเพื่อกำจัดแมลงบนผิวมังคุด