Micrococcus ชื่อสกุล (genus) ของแบคทีเรียซึ่งอยู่วงศ์ (family) Micrococcaceae ซึ่งอยู่ในวงศ์เดียวกับ Staphylococcus
- เป็นแบคทีเรียที่ย้อมติดสีแกรมบวก (Gram-positive bacteria)
- รูปร่างกลม (coccus) การแบ่งเซลล์แบบ binary fission ของแบคทีเรียวงศ์นี้ จะเกิดการแบ่งมากกว่าหนึ่งแนวทำให้เซลล์เกาะกันเป็นกลุ่ม
- ไม่สร้างสปอร์
- สร้างเม็ดสี (pigment) ได้ ทำให้มีสีต่างๆ เช่น สีชมพู สีแดง สีส้ม
- มี metabolism แบบ respiratory คืออาศัยปฏิกิริยาออกซิเดทีฟในการเปลี่ยนสารประกอบคาร์บอนเป็นนํ้าและพลังงาน สามารถเปลี่ยนนํ้าตาลให้เป็นกรด
แต่ไม่ผลิตก๊าซ
- ต้องการอากาศในการเจริญ (aerobic bacteria) มีปฏิกิริยา catalase-positive
- เจริญได้ที่อุณหภูมิปานกลาง (mesophillic bacteria) แต่บางสายพันธุ์เจริญได้ที่อุณหภูมิต่ำ (psychrophilic bacteria)
ลักษณะพิเศษ
Micrococcus มีผนังเซลล์ (cell wall) หนา ทนต่อแรงดันออสโมซิสได้สูง
- ทนต่อการฉายรังสี (food irradiation) มากกว่าแบคทีเรียชนิดอื่น โดยเฉพาะสายพันธุ์ Micrococcus radiodurans เป็นเซลล์แบคทีเรียที่ทนการฉายรังสีได้สูงสุด
- ทนต่อเกลือเป็นแบคทีเรียที่ชอบเกลือ (halophilic bacteria) ทุกสายพันธุ์สามารถเจริญได้ในเกลือแกง (sodium chloride) 5 เปอร์เซ็นต์และบางสายพันธุ์
สามารถทนได้ถึง 10-15 เปอร์เซ็นต์ เช่น M. luteus เจริญได้ในที่มีเกลือ 5% แต่ไม่เจริญในที่มีเกลือ 10 หรือ 15% M. roseus เจริญในที่มีเกลือ 5% แต่ไม่
เจริญในที่มีเกลือ 15% M. varians เจริญได้ในที่มีเกลือ 7.5% แต่ไม่เจริญในที่มีเกลือ 15%
แหล่งที่พบ
พบในดิน ฝุ่น นํ้า และบนผิวหนังของคนและสัตว์ ซากสัตว์
ความสำคัญของ Micrococcus กับอาหาร
Micrococcus เป็นแบคทีเรียที่ไม่ก่อให้เกิดโรค แต่เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้อาหารเน่าเสีย (microbial spoilage) ได้หลายประเภท เช่น การเสื่อมเสียของน้ำนม
การเสื่อมเสียของไข่ การเสื่อมเสียของเนื้อสัตว์ สัตว์ปีก อาหารกึ่งแห้ง อาหารทะเล ปลา หอย รวมทั้งผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์ เช่น ไส้กรอก แฮม
สายพันธุ์ของ Micrococcus ที่สำคัญกับอาหาร
Micrococcus luteus
Micorcoccus roseus
Micrococcus radiodurans เป็นเซลล์แบคทีเรียที่ทนการฉายรังสีได้สูงสุด