Staphylococcus ชื่อสกุล (genus) ของแบคทีเรียซึ่งอยู่วงศ์ (family) Micrococcaceae ซึ่งอยู่ในวงศ์เดียวกับ Micrococcus
เป็นแบคทีเรียที่ย้อมติดสีแกรมบวก (Gram positive bacteria)
- รูปร่างกลม (coccus) การแบ่งเซลล์แบบ binary fission ของแบคทีเรียวงศ์นี้ จะเกิดการแบ่งมากกว่าหนึ่งแนวทำให้เซลล์
เกาะกันเป็นกลุ่ม
- สร้างสารสี (pigment) ได้ ทำให้มีสีต่างๆ เช่น สีชมพู สีแดง สีส้ม
- ไม่สร้างสปอร์
- มีเมแทบอลิซึม แบบ respiratory คืออาศัยปฏิกิริยาออกซิเดทีฟในการเปลี่ยนสารประกอบคาร์บอนเป็นนํ้าและพลังงาน
สามารถเปลี่ยนนํ้าตาลให้เป็นกรด แต่ไม่ผลิตก๊าซ
- มีผนังเซลล์ (cell wall) หนา ทนต่อแรงดันออสโมซิสได้สูง ทนเกลือ และทนต่อการฉายรังสี (food irradiation)
- เป็นแบคทีเรียที่ชอบเกลือ (halophilic bacteria) ทุกสายพันธุ์สามารถเจริญได้ในเกลือแกง (sodium chloride)
ความเข้มข้น 5 เปอร์เซ็นต์และบางสายพันธุ์ สามารถทนได้ถึง 10-15 เปอร์เซ็นต์ เช่น Staphylococcus aureus เจริญ
ได้ในที่มีเกลือ 15-18 เปอร์เซ็นต์ S. epidermidis เจริญได้ในที่มีเกลือ 10-15 เปอร์เซ็นต์
- มีปฏิกิริยา catalase-positive ต้องการอากาศในการเจริญ (aerobic bacteria)
- เจริญได้ที่อุณหภูมิปานกลาง (mesophilic bacteria) แต่บางสายพันธุ์เจริญได้ที่อุณหภูมิต่ำ (psychrophilic bacteria)
และบางสายพันธุ์ทนร้อนได้ (themoduric bacteria)
ความสำคัญของ Staphylococcus กับอาหาร
Staphylococcus เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้อาหารเน่าเสีย (microbial spoilage) ของอาหารหลายประเภท เช่น
สายพันธุ์ของ Staphylococcus ที่ก่อโรคอาหาร
สายพันธุ์ Staphylococcus aureus เป็นแบคทีเรียก่อโรค (pathogen) ที่สำคัญในอาหาร