เทอร์มิสเตอร์ (thermister) เป็นทรานสดิวเซอร์ประเภทพาสซีว์บ (passive transducer) ใช้สำหรับการวัดอุณหภูมิ (temperature measurement) ทรานสดิวเซอร์ประเภทนี้จำเป็นต้องมีแหล่งจ่ายไฟภายนอก ทำงานโดยอาศัยหลักการเปลี่ยนแปลงค่าความต้านทาน
ไฟฟ้าของวัสดุเช่นเดียวกับอาร์ทีดี (RTD) แต่อยู่ในลักษณะแปรผกผันกับอุณหภูมิ (Negative Temperature Coefficient, NTC)
โดยค่าความต้านทานภายในของวัสดุมีค่าลดลงเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้น เทอร์มิสเตอร์มีหลายรูปแบบ ได้แก่ แบบลูกปัด (bead) ซึ่งมีขนาด
เล็กที่สุด มักติดตั้งที่บริเวณปลายแท่งแก้วแข็งเพื่อสะดวกในการใช้งาน แบบแผ่นกลม แบบวงแหวน และแบบแท่ง เป็นต้น
ตัวอย่างเทอร์มิสเตอร์รูปแบบต่าง ๆ
(ที่มา: นวภัทรา และ ทวีพล , 2555)
เทอร์มิสเตอร์ชนิดลูกปัด (bead thermistor)
(ที่มา:http://www.directindustry.com/prod/qti/glass-coated-ntc-bead-thermistors-61337-538984.html)
เทอร์มิสเตอร์เเบบเเท่ง
ลักษณะของเทอร์มิสเตอร์รูปแบบต่าง ๆ
(ที่มา: http://www.diytrade.com/china/pd/2842279/NTC_thermistor_leaded_sensor.html#normal_img)
ตัวอย่างวัสดุที่ใช้ทำเทอร์มิสเตอร์ ได้แก่ คาร์บอน และสารกึ่งตัวนำ (semiconductor) ออกไซด์ของโลหะ (นิกเกิล เจอร์เมเนียม
แมงกานิส ทองแดง) เป็นต้น วัสดุบางชนิดมีค่าสัมประสิทธิ์ความต้านทานต่ออุณหภูมิสูง ทำให้เทอร์มิสเตอร์เป็นเครื่องมือวัด
อุณหภูมิที่มีค่าความไว (sensitivity) ต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิที่ดีมาก โดยเมื่ออุณหภูมิเพิ่มขึ้นหรือลดลงเพียง 1 องศาเซลเซียส สามารถเปลี่ยนแปลงค่าความต้านทานภายในได้มากถึง 156 ทำให้เทอร์มิสเตอร์มีย่านการวัด (range) อุณหภูมิ
ค่อนข้างแคบเมื่อเปรียบเทียบกับเทอร์โมคัปเปิล (thermocouple) และอาร์ทีดี (RTD) (ดังรูป) โดยมีย่านการใช้งานที่เหมาะสม
อยู่ในช่วงอุณหภูมิต่ำ (<100 องศาเซลเซียส) อย่างไรก็ตาม เทอร์มิสเตอร์บางประเภทสามารถวัดอุณหภูมิได้สูงถึง 300 องศา
เซลเซียส และนอกจากการใช้เทอร์มิสเตอร์เป็นอุปกรณ์วัดอุณหภูมิโดยตรงแล้วยังสามารถใช้เป็นตัวชดเชยการทำงานของวงจร
อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ ได้อีกด้วย
เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางไฟฟ้าระหว่างเทอร์โมคัปเปิล (thermocouple) อาร์ทีดี (RTD) และเทอร์มิสเตอร์
(ที่มา: นวภัทรา และ ทวีพล , 2555)
ที่มา: การวัดและเครื่องมือวัด ประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร (นวภัทรา และ ทวีพล , 2555)
: http://www.directindustry.com/prod/qti/glass-coated-ntc-bead-thermistors-61337-538984.html
: http://www.diytrade.com/china/pd/2842279/NTC_thermistor_leaded_sensor.html#normal_img
