climacteric fruit เป็นประเภทของผลไม้ ซึ่งแบ่งประเภทตามการเปลี่ยนแปลงอัตราการหายที่แตกต่างกัน
climacteric fruit หมายถึงผลไม้ที่มีอัตราการหายใจเปลี่ยนแปลงตามอายุ นับจากที่ผลไม้แก่จัด หรือ ผลบริบูรณ์ (maturity) อัตราการหายใจจะเพิ่มสูงขึ้นจนถึงจุดสูงสุด (climacteric peak) จากนั้นอัตราการหายใจจะค่อยๆ ลดลง เมื่อผลไม้เริ่มสุกจะมีการเปลี่ยนแปลงสภาพภายใน เช่น มีการเปลี่ยนสีของเปลือก การเปลี่ยนสตาร์ชให้เป็นน้ำตาล ทำให้ผลไม้สุกมีรสหวาน เนื้อนิ่ม กลิ่นหอมมากกว่าผลไม้ดิบ
ผลไม้ประเภท climacteric fruit ในระยะดิบมีการสังเคราะห์เอทิลีนน้อยมาก แล้วกลับเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในระยะที่ผลไม้บริบูรณ์ (mature) และ มีการสังเคราะห์เอทิลีน (ethylene) และมีอัตราการหายใจสูงสุดเมื่อผลไม้สุก (fruit ripening) เอทิลีนมีผลเร่งให้ผลไม้สุกเร็วขึ้น ดังนั้นการควบคุมความเข้มข้นของเอทิลีนร่วมกับปัจจัยอื่นๆ จะสามารถควบคุมระยะเวลาในการนำผลไม้ไปใช้ประโยชน์ เช่น อาจใช้ชะลอหรือเร่งให้เกิดการสุกเร็ว ผลไม้ประเภท climacteric fruit จะต้องเก็บมาจากต้นเมื่อผลแก่จัด แล้วจึงปล่อยให้สุกต่อ หรือบ่มให้สุกได้โดยใช้แก๊ส ethylene หรือใช้แคลเซียมคาร์ไบด์ (calcium carbide) จะได้ผลไม้สุกท่ีมีระยะการสุกสม่ำเสมอ
climacteric fruit |
non climacteric fruit |
พลับ (persimon) ท้อ (peach) อาโวกาโด (avocado) |
พริกหวาน (sweet pepper) บลูเบอร์รี่ (blueberry) เชอร์รี่ (cherry) องุ่น (grape) มะไฟ สับปะรด (pineapple) สตรอเบอร์รี (strawberry) ผลไม้ตระกูลส้ม (citrus) มะนาว
|
Reference
Ethylene production and ACC oxidase gene expression during fruit ripening of Coffea arabica L.