Hydrophile-lipophile balance (HLB) หมายถึงสัดส่วนระหว่างส่วนที่ชอบน้ำกับส่วนที่ชอบน้ำมัน โดยคิดเป็นอัตราส่วน
โดยน้ำหนัก (%w/w) ของมวลโมเลกุลส่วนที่ชอบน้ำ (hydrophilic) กับมวลโมเลกุลทั้งหมด คูณด้วย 20 (Griffin's method)
มีค่าตั้งแต่ 0 ถึง 20 สารที่มีค่า HLB เท่ากับ 0 คือสารที่ในโมเลกุลมีแต่ส่วนที่ไม่ชอบ้น้ำ (hydrophobic) ทั้งหมด ไม่ละลายใน
น้ำ ค่า HBL สูงขึ้น โมเลกุลจะมีส่วนที่ชอบน้ำมากขึ้น กระจายในน้ำได้ดีขี้น เป็นค่าที่ใช้กำหนดวัตถุประสงค์ การนำมาใช้งาน
ของสาร
ค่า HLB ตั้งแต่ 1-3 ใช้เป็นสารกันการเกิดฟอง (antifoaming agent)
ค่า HLB ตั้งแต่ 3-6 เป็นอิมัลซิไฟเออร์ชนิด น้ำ-ใน-น้ำมัน (oil-in-water emulsifier)
ค่า HLB ตั้งแต่ 7-8 ใช้เป็นสารทำให้เปียก (wetting agent)
ค่า HLB ตั้งแต่ 8-18 เป็นอิมัลซิไฟเออร์ชนิด น้ำมัน-ใน-น้ำ (water-in-oil emulsifier)
ค่า HLB 13-15 เป็นสารทำความสะอาด (detergent)
ค่า HLB 15-18 สารทำละลาย (solubilizer)
ตัวอย่าง ค่า HLB ของ อิมัลซิไฟเออร์ และการใช้งาน ในอุตสาหกรรมอาหาร
ชื่อวิทยาศาสตร์ | ชื่อการค้า | HLB | การใช้งาน |
Polyoxyethylene (20) sorbitan monooleate หรือ Polysorbate 80 |
Tween 80 | 15 |
o/w emulsifier ในไอศกรีม (ice cream) , น้ำกะทิกระป๋อง มายองเนส
|
Polyoxyethylene (20) sorbitan monostearate หรือ Polysorbate 60 |
Tween 60 | 14.9 | o/w emulsifier |
Polyoxyethylene (20) sorbitan monopalmitate หรือ Polysorbate 40 |
Tween 40 | ||
Sorbitan monolaurate | Span 20 | 8.6 | o/w emulsifier |
Sorbitan monopalmitate | Span 40 | 6.7 | |
Sorbitan monostearate | Span 60 | 4.7 | w/o emulsifier |
Sorbitan tristearate | Span 65 | ||
Sorbitan monooleate | Span 80 | 4.3 | w/o emulsifier |