วิธีการเก็บเกี่ยว

เก็บเกี่ยวโดยใช้เล็บหัวแม่มือและนิ้วชี้เด็ดออกจากขั้วตรงโคนก้านติดกับผล โดยให้มีกลีบเลี้ยงติดมาด้าย นำมาวางในภาชนะทรงตื้น ไม่ซ้อนทับกันมากเกินไปเพื่อป้องกันไม่ให้ผลช้ำ ควรการเก็บผลสตรอเบอร์รีในตอนเช้า ภายหลังจากน้ำค้างบนผลแห้ง และควรรีบคัดขนาดและบรรจุกล่อง

การคัดเกรด

มูลนิธิโครงการหลวงจัดมาตรฐานของผลสตรอเบอร์รีโดยใช้ขนาดของผลเป็นเกณฑ์ดังนี้

เกรด พิเศษ น้ำหนักผลมากกว่า 15 กรัมต่อผล ลักษณะตรงตามพันธุ์ ผลมีคุณภาพดี ไม่มีตำหนิ ที่เกิดจากโรคและแมลง

เกรด 1 น้ำหนักผลอยู่ระหว่าง 13-15 กรัมต่อผล

เกรด 2 น้ำหนักผลอยู่ระหว่าง 10-12 กรัมต่อผล

เกรด 3 น้ำหนักผลอยู่ระหว่าง 7-9 กรัมต่อผล

เกรด 4 หรือเกรดมารตราฐานโรงงาน น้ำหนักผลต่ำกว่า 7 กรัมต่อผล ลักษณะตรงตามพันธุ์หรือไม่ผิดปกติมากเกินไป ผลคุณภาพดีไม่มีตำหนิ

การบรรจุหีบห่อ

ภาชนะที่ใช้บรรจุผลสตรอเบอร์รี ได้แก่ กล่องกระดาษ การบรรจุผลลงกล่องจะวางขั้วผลลงด้านล่างกล่องแล้วเรียงผลต่อเนื่องกันป็นแถว เมื่อบรรจุผลเต็มกล่องแล้ว คลุมปิดกล่องด้วยกระดาษแก้วใสไว้เพื่อให้มองเห็นผลสตรอเบอรีภายในได้ชัดเจน กล่องขนาด 5x10x2 นิ้ว จะบรรจุผลสตรอเบอร์รีได้ 500 กรัม นอกจากนี้ยังมีการบรรจุผลสตรอเบอร์รีลงในถาดโฟม โดยจัดเรียงชั้นเดียวได้ถาดละ 250 กรัม หรือใช้ภาชนะพลาสติกจัดเรียงผลสตรอเบอร์รี 2 ชั้น แล้วคลุมด้วยแผ่นพลาสติก พี.วี.ซี หนา 25 ไมครอน ดึงให้ตึงจากนั้นจึงบรรจุถาดโฟม หรือภาชนะพลาสติกลงในกล่องกระดาษ ซึ่งบรรจุได้ 4-8 ถาด เพื่อลดการกระทบกระเทือนของผล (เนียน , 2541)

การเก็บเกี่ยวและวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวดัชนีการเก็บเกี่ยว

สตรอเบอร์รีเป็นผลไม้ที่มีการสุกแบบนอนไคลแมกเทอริก (non climacteric) ดังนั้นการเก็บเกี่ยวผลที่ยังไม่แก่เพียงพอ ไม่สามารถนำมาบ่มได้ ต้องเก็บเกี่ยวเมื่อผลสุกจึงจะมีรสชาติดี การที่จะดูว่าผลสตรอเบอร์รีแก่หรือไม่นั้น เกษตรกรผู้ปลูกนิยมใช้วิธีการดูสีผิวผล เมื่อผลสตรอเบอร์รีแก่จะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีแดงหรือสีชมพูจนถึงสีแดงทั้งผล การที่จะเก็บเกี่ยวผลในระยะใดนั้นขึ้นอยู่กับระยะทางในการขนส่ง ถ้าระยะทางไกลควรเก็บเกี่ยวเมื่อผลเริ่มเปลี่ยนเป็น สีแดงประมาณ 50% แต่ถ้าระยะทางใกล้ควรเก็บเกี่ยวเมื่อผลเปลี่ยนเป็นสีแดงประมาณ 75% การเก็บเกี่ยวผลสตรอเบอรีที่มีสีแดง 100% จะทำให้เกิดการช้ำและมีเชื้อราเข้าทำลายระหว่างการขนส่งได้ง่าย สำหรับส่วนประกอบทางเคมีของผลนั้น เมื่อผลสุกจะมีปริมาณน้ำตาลทั้งหมดอยู่ในช่วง 4.1-10.5 % นอกจากนี้ยังมีกรดอินทรีย์ โปรตีน สารประกอบฟีนอล และแอนโทไซยานิน

เนียน (2541) ได้กล่าวถึงข้อกำหนดเชิงคุณภาพของผลสตรอเบอร์รีเพื่อส่งโรงงานแปรรูปและเพื่อบริโภคผลสดดังนี้

ข้อกำหนดเชิงคุณภาพของผลสตรอเบอร์รีเพื่อจัดส่งจำหน่ายโรงงานแปรรูป

1. รูปทรงของผลเป็นปกติ ไม่บิดเบี้ยว ตรงตามสายพันธุ์ มีเปอร์เซ็นต์เนื้อภายหลังการตัดแต่งสูง เนื้อภายในมีสีแดง ผลไม่กลวง

2. มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของผลไม่ต่ำกว่า 2 เซนติเมตร

3. ความยาวของก้านผลไม่เกิน 1.5 เซนติเมตร

4.ผลไม่แสดงอาการเน่า ช้ำ หรือ เสียหายเพราะถูกทำลายจากศัตรูพืช

5.ผลมีสีแดงหรือสีชมพู และมีส่วนสีขาวได้ไม่เกินหนึ่งในห้าส่วนของทั้งผล

ข้อกำหนดเชิงคุณภาพของผลสตรอเบอร์รีเพื่อตลาดบริโภคสด

1. ผลสตรอเบอรีต้องสะอาดมีสีสด ความแน่นเนื้อและความหวานสูง ผิวเป็นมันรูปทรงของผลเป็นปกติ ไม่บิดเบี้ยว การเรียงตัวของเมล็ดเป็นระเบียบ มีกลิ่นหอม และมีกลีบเลี้ยง ติดมาด้วย กลีบเลี้ยงมีสีเขียวไม่แห้ง

2. มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของผลมากกว่า 2.5 เซนติเมตร

3. ผลไม่มีรอยแผล เน่า ช้ำ หรือมีเชื้อรา

4. ควรเก็บเกี่ยวผลที่มีสีแดง อย่างน้อย 60% แต่ไม่เกิน 80%

5. ผลสตรอเบอรีที่อยู่ในภาชนะบรรจุเดียวกัน ควรมีสีและขนาดสม่ำเสมอกัน

การตลาดของผลสตรอเบอรี

ในช่วงเวลาที่ผลผลิตออกสู่ตลาด เริ่มตั้งแต่ปลายเดือนพฤศจิกายนจนถึงกลางเดือนเมษายน เกษตรกรผู้ปลูกสตรอเบอร์รีอาจจำหน่ายผลิตผลโดยตรงให้ ผู้บริโภคในรูปผลสด หรือจำหน่ายผ่านผู้รวบรวมแล้วส่งต่อให้พ่อค้าขายปลีก จากพ่อค้าขายปลีกส่วนหนึ่งจะส่งไปจำหน่ายให้ผู้บริโภคผลสด อีกส่วนหนึ่งส่งเข้าโรงงานแปรรูป

ผลิตภัณฑ์จากสตอรเบอรี่

• น้ำสตรอเบอร์รี (fruit juice)
• ไวน์ (wine)
• แยม (jam)
• อบแห้ง (dehydration)