วัตถุเจือปนอาหาร (food additive) หมายถึง วัตถุที่ตามปกติมิได้ใช้เป็นอาหาร หรือเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของอาหาร ไม่ว่าวัตถุนั้นจะมีคุณค่าทางโภชนาการหรือไม่ก็ตาม แต่ใช้เจือปนในอาหารเพื่อประโยชน์ทางเทคโนโลยีการผลิต การบรรจุ การเก็บรักษา หรือการขนส่ง ซึ่งมีผลต่อคุณภาพหรือมาตรฐานหรือลักษณะของอาหาร และให้หมายความรวมถึงวัตถุที่มิได้ใช้เจือปนในอาหาร แต่ใช้รวมอยู่กับอาหารเพื่อประโยชน์ดังกล่าวข้างต้นด้วย" (ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 119 (พ.ศ.2532) เรื่อง วัตถุเจือปนอาหาร (ฉบับที่ 2) )
วัตถุประสงค์ของการใช้วัตถุเจือปนอาหาร
การใช้วัตถุเจือปนอาหารมีจุดประสงค์การใช้หลักดังนี้
ประเภทของวัตถุเจือปนอาหาร
การแบ่งกลุ่มวัตถุเจือปนอาหารตามหน้าที่ (functional class) 1
Acidity regulator |
|
A food additive, which controls the acidity or alkalinity of a food. |
สารกันการรวมตัวเป็นก้อน |
|
วัตถุเจือปนอาหาร ที่ป้องกัน หรือลดการจับตัวเป็นก้อนของอาหารที่เป็นผง |
สารกันฟอง |
|
วัตถุเจือปนอาหารที่ใช้เพื่อป้องกันหรือลดการเกิดฟอง |
Antioxidant |
|
A food additive, which prolongs the shelf-life of foods by protecting against deterioration caused by oxidation |
Bleaching agent | A food additive (non-flour use) used to decolourize food. Bleaching agents do not include pigments. | |
สารเพิ่มปริมาณ |
|
วัตถุเจือปนอาหาร ที่เติมลงไปเพื่อเพิ่มเนื้ออาหาร (ยกเว้น อากาศ และน้ำ) โดยไม่มีผลต่อคุณค่าทางโภชนาการของอาหาร |
Carbonating agent | A food additive used to provide carbonation in a food. | |
Carrier |
|
A food additive used to dissolve, dilute, disperse or otherwise physically modify a food additive or nutrient without altering its function (and without exerting any technological effect itself) in order to facilitate its handling, application or use of the food additive or nutrient. |
Colour |
|
A food additive, which adds or restores colour in a food. |
Colour retention agent สารทำให้สีคงตัว |
|
สารที่ช่วยให้อาหารมีสีคงตัว ไม่เปลี่ยนแปลงระหว่างการแปรรูป หรือการเก็บรักษา |
อิมัลซิไฟเออร์ |
|
วัตถุเจือปนอาหารที่ใช้เพื่อทำให้อิมัลชัน (emulsion) คงตัว |
Emulsifying salt |
|
A food additive, which, in the manufacture of processed food, rearranges proteins in order to prevent fat separation. |
Firming agent |
A food additive, which makes or keeps tissues of fruit or vegetables firm and crisp, or interacts with gelling agents to produce or strengthen a gel. | |
Flavour enhancer |
|
A food additive, which enhances the existing taste and/or odour of a food. |
Flour treatment agent |
|
A food additive, which is added to flour or dough to improve its baking quality or colour. |
สารทำให้เกิดฟอง |
|
วัตถุเจือปนอาหาร ที่ทำให้เกิดฟองก๊าซ กระจายตัวสม่ำเสมอทั้งในผลิตภัณฑ์ อาหารเหลว หรืออาหารแข็ง |
สารที่ทำให้เกิดเจล |
วัตถุเจือปนอาหารที่ทำให้เนื้อสัมผัสของอาหารมีลักษณะเป็นเจล (gel) . | |
Glazing agent |
|
A food additive, which when applied to the external surface of a food, imparts a shiny appearance or provides a protective coating. |
Humectant |
|
A food additive, which prevents food from drying out by counteracting the effect of a dry atmosphere |
Packaging gas | A food additive gas, which is introduced into a container before, during or after filling with food with the intention to protect the food, for example, from oxidation or spoilage. | |
สารกันเสีย |
|
วัตถุเจือปนอาหารที่ใช้เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาของอาหาร ป้องกันการเสื่อมเสียเนื่องจากจุลินทรีย์ (microbial spoilage) เช่น แบคทีเรียยีสต์รา . |
Propellant | A food additive gas, which expels a food from a container. | |
Raising agent | วัตถุเจือปนอาหารที่ปล่อยก๊าซออกมา เพื่อเพิ่มปริมาตร ของโด (dough) หรือ แป้งผสม (batter) ระหว่างการอบ (baking) | |
Sequestrant | A food additive, which controls the availability of a cation. | |
Stabilizer |
|
A food additive, which makes it possible to maintain a uniform dispersion of two or more components. |
Sweetener |
|
A food additive (other than a mono- or disaccharide sugar) , which imparts a sweet taste to a food. |
Thickener |
|
A food additive, which increases the viscosity of a food. |
Reference
1 http://www.codexalimentarius.net/gsfaonline/reference/techfuncs.html
2ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 119 (พ.ศ.2532) เรื่อง วัตถุเจือปนอาหาร (ฉบับที่ 2)