โคเดกซ์ (Codex) เป็นคำที่ใช้เรียก Codex Alimentarlus ซึ่งมาจากภาษาลาติน หมายถึง Food Code

The Codex Alimentarius Commission (click link) ถูกจัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2504-2505 (ค.ศ.1961/62) จากความร่วมมือขององค์การอาหารและเกษตร ( Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO ) และองค์การอนามัยโลก ( World Health Organization, WHO ) ด้านความปลอดภัยของอาหาร (food safety) เพื่อคุ้มครองความปลอดภัยของผู้บริโภค ซึ่งจนถึงปัจจุบันมีสมาชิกรวมทั้งสิ้น 165 ประเทศ ประเทศสมาชิกทุกประเทศจะเข้าร่วมประชุมเพื่อพิจารณาร่างมาตรฐานอาหาร หรือแนวปฏิบัติต่างๆ ในระดับสากล ซึ่งเป็นมาตรฐานในระดับเดียวกันของทุกประเทศไม่มีการแบ่งชนชั้น

การพิจารณามาตรฐานอาหารในแต่ละเรี่องจะต้องมีการศึกษา วิจัย ทดลอง โดยอาศัยห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแขนงต่างๆ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้อง ตรวจสอบได้โดยนักวิทยาศาสตร์ที่มีคุณภาพและเป็นห้องปฏิบัติการที่ได้มาตรฐาน นอกจากนั้นข้อมูลต่างๆ ยังต้องมีประเทศสมาชิกทั้งหลายของ Codex ยอมรับ จึงจะเป็นมาตรฐานที่ประกาศใช้ในระดับสากลที่เท่าเทียมกันและมาตรฐานที่ร่างของประเทศสมาชิกทั้งหลายสามารถถือปฏิบัติได้ และเป็นข้อมูลทางวิทยาศาสตร์เพื่อช่วยแก้ไขปัญหาในด้านคุณภาพที่เกิดขึ้นระหว่างประเทศ

หน้าที่ของ Codex ประกอบด้วย

• คุ้มครองสุขภาพผู้บริโภค และดูแลให้เกิดความเสมอภาคในเรื่องการค้าที่เกี่ยวกับอาหาร
• สนับสนุนให้เกิดการประสานงานด้านมาตรฐานอาหารในประเทศ รวมถึงกลุ่ม NGO ให้เป็นมาตรฐานระดับสากล
• พิจารณาลำดับความสำคัญ และสร้างให้เกิดการสร้างมาตรฐานอาหาร โดยอาศัยความร่วมมือจากองค์กรที่มีความชำนาญด้านที่เกี่ยวข้อง
• สรุปมาตรฐานอาหารในแต่ละเรื่อง โดยให้มีการยอมรับจากประเทศสมาชิก ทั้งหลายแล้วพิมพ์เป็นเอกสารเพื่อการอ้างอิงและปฏิบัติตามในระดับโลกหรือภูมิภาค ตามที่เห็นสมควร
• ปรับปรุงมาตรฐานให้มีความเหมาะสมและทันสมัย

การดำเนินงานของ CODEX

การดำเนินงานของ CODEX มี 3 ระดับ ประกอบด้วย

• Codex Alimentarlus Commission ซึ่งมีประธาน 1 ตำแหน่ง และรองประธาน 3 ตำแหน่ง นอกนั้นเป็นผู้แทนจากประเทศสมาชิกทั้งหมด
• Executive Committee ประกอบด้วย ประธาน และรองประธาน รวมถึงผู้แทนจาก 7 ภูมิภาค ซึ่งประกอบด้วย แอฟริกา เอเชีย ยุโรป ลาตินอเมริกา และคาริเบียนตะวันออกใกล้ อเมริกาเหนือ และแปซิฟิกตะวันตกเฉียงใต้ (ออสเตรเลีย) ทั้งนี้จะต้องไม่มีผู้แทนที่มาจากประเทศใดประเทศหนึ่งเกินหนึ่งคน
• Subsidiary Bodies ซึ่งตั้งขึ้นเพื่อสรุปรูปแบบของมาตรฐานอาหารฉบับร่างให้สมบูรณ์ หรือจัดในรูปของ Codex Committee เพื่อประชุมร่างมาตรฐานอาหารสำหรับเสนอ Commission โดยผ่าน Executive Committee เพื่อการพิจารณาอนุมัติให้เป็นมาตรฐานอาหารสากลต่อไป ทั้งนี้คณะในรูปแบบของ Codex Committee ที่แบ่งตามการร่าง นอกจาก Subsidiary Bodies ตามกลุ่มอาหารแล้ว ยังมีอีกคณะที่ใช้ชื่อว่า Regional Coordinating Committee ซึ่งแบ่งออกเป็น 6 คณะ ตามภูมิภาค ประกอบด้วย แอฟริกา เอเชีย ยุโรป ลาตินอเมริกา คาริเบียน ตะวันออกใกล้ และอเมริกาเหนือ ซึ่งรวมแปซิฟิกตะวันตกเฉียงใต้

CODEX แบ่งมาตรฐานตามสาขาออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่คือ

• มาตรฐานเกี่ยวกับเรื่องทั่วไป (General Subject) มี 9 สาขา ได้แก่ Pesticide Residue, Food Labeling, General Principle, Food Hygiene, Food Additive and Contaminant, Method of Analysis and Sampling.
• มาตรฐานเกี่ยวเนื่องอาหารที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ Commodities (มี 18 สาขา เช่น สาขาสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำ สาขาผลิตภัณฑ์ผักและผลไม้ สาขาผลิตภัณฑ์เนื้อและสัตว์ปีก สาขานมและผลิตภัณฑ์นม)
• กลุ่ม Ad Hoc Intergovernmental Task Force มี 3 คณะ อาทิ Food Derived from Modern Biotechnology, Animal Feeding, Fruit and Vegetable Juices.

Codex link

Codex General Standard for Food Additives Database GSFA Online

Codex Thailand