Positive List System คือ ระบบควบคุมปริมาณสารเคมีที่ใช้ในการเกษตร ซึ่งอาจตกค้างในสินค้าอาหารครอบคลุมถึง
ยาฆ่าแมลง สิ่งปรุงแต่งในอาหารสัตว์ และยารักษาโรคสำหรับสัตว์ กำหนดขึ้นโดยกระทรวงสาธารณสุขแรงงาน และ
สวัสดิการ (Ministry of Health, Labour and Welfare : MHLW) ของญี่ปุ่น เพื่อความปลอดภัยทางอาหาร ภายใต้กฎหมาย
ว่าด้วยสุขอนามัยอาหาร (Food Sanitation Law)

Positive List System มีความสำคัญยิ่งต่อการส่งออกสินค้าอาหารไปประเทศญี่ปุ่น เพราะหากไม่ปฏิบัติตาม ผู้ส่งออกอาจ
ได้รับความเสียหายจากการที่สินค้าถูกปฏิเสธการนำเข้า ทั้งนี้ ระบบดังกล่าวเริ่มมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 29 พฤษภาคม 2549
มีรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้

ข้อกำหนดภายใต้ Positive List System ประกอบด้วยเงื่อนไขต่างๆ ที่สำคัญ ได้แก่

สารเคมีทางการเกษตรและสารปฏิชีวนะที่ไม่อนุญาติให้ใช้

มีสารเคมี 15 รายการ ที่ระบบ Positive List ไม่อนุญาตให้ใช้ ได้แก่ 2, 4, 5- T ,Azocyclotin and cyhexatin, Amitrol,
Captafol, Carbadox, Coumaphos, Chloramphenicol, Chlorpromazine, Diethylstilbestrol, Dimetridazole,
Daminozide, Nitrofuran, Propham, Metronidazole, Ronidazole

สารเคมีทางการเกษตร สารเพิ่มเติมในอาหารสัตว์และยาสัตว์ ที่อนุญาติให้ใช้

ที่มา : นฤมลคงทน Positive List System ระเบียบใหม่ของญี่ปุ่นที่ไม่อาจหลีกเลี่ยง

สารที่มีการกำหนดค่า MLRs (Uniform Limit) กฏระเบียบที่ใช้เดิม กำหนดระดับของสารตกค้างที่ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบ
หรือไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพกำหนดปริมาณสูงสุดที่สามารถมีได้ (Maximum Residue Limits : MRLs) สำหรับสารตกค้าง
จำนวน 283 รายการ

กฏระเบียบใหม่ตามระบบ positive list มีความเข้มงวดมากขึ้น มีสารเคมีถึง 758 รายการจาก 799 รายการที่ญี่ปุ่นกำหนด
ค่ามาตรฐาน MRLs โดยอ้างอิงจากข้อมูลค่ามาตรฐาน Codex และค่ามาตรฐานของประเทศต่างๆ 5 ประเทศ คือ สหรัฐอเมริกา
สหภาพยุโรป แคนาดา ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ซึ่งเป็นประเทศที่กำหนดค่ามาตรฐานโดยการอ้างอิงผลการศึกษาด้าน
พิษวิทยาที่มีคุณภาพและมาตรฐานของขั้นตอนการศึกษาเทียบเท่ากับวิธีการของ Codex

สารเคมีที่ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ (exempted substances) คือ สารเคมีที่ได้รับการยกเว้นไม่ต้องกำหนด
MRLs เนื่องจากไม่ก่อให้เกิดผลกระทบหรือไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ แม้ตกค้างในสินค้าอาหารเป็นปริมาณเท่าใดก็ตาม
ทั้งนี้ สารเคมีที่เข้าข่ายยกเว้นดังกล่าวขึ้นอยู่กับหลักเกณฑ์สำคัญ คือ ต้องเป็นสารเคมีที่ไม่มีการกำหนดปริมาณที่บริโภคได้
ในแต่ละวันไว้ (Acceptable Daily Intakes : ADI) รวมทั้งไม่มีการประกาศห้ามใช้ในประเทศอื่นๆ มีจำนวนทั้งสิ้น
65 รายการ คือ

นอกจากนั้นสารที่ไม่อยู่ใน 799 รายการและไม่อยู่ในรายการสาร 65 ชนิดที่ปลอดภัย จะถูกกำหนดให้ใช้ค่า MRLs (Uniform Limited)
ที่ระดับ 0.01 ppm (parts per million) ซึ่งเป็นระดับที่ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบ หรือไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

ผลกระทบที่มีต่อการส่งออกสินค้าอาหารของไทย สินค้าอาหารของไทยที่ได้รับผลกระทบจากการนำ Positive List System มาใช้
ส่วนใหญ่เป็นสินค้าที่ผลิตจากวัตถุดิบทางการเกษตรที่ใช้สารเคมีดังกล่าวในปริมาณค่อนข้างมาก ระหว่างขั้นตอนการเพาะปลูกหรือ
เพาะเลี้ยง รวมถึงขั้นตอนการถนอมรักษา อาทิ ผักสดแช่เย็นและแช่เยือกแข็ง ผักกระป๋องและแปรรูป ผลไม้กระป๋องและแปรรูป และสินค้าประมง นอกจากนี้ ยังมีสินค้าอาหารบางประเภทโดยเฉพาะข้าวและผลิตภัณฑ์ ซึ่งผู้ส่งออกไทยต้องเพิ่มความระมัดระวังและเข้มงวดยิ่งขึ้น
ในประเด็นของสารตกค้าง เนื่องจากข้าวเป็นสินค้าอ่อนไหวของญี่ปุ่น จึงเป็นที่จับตามองเป็นพิเศษ

ทั้งนี้ หลังจากที่ Positive List System มีผลบังคับใช้ หากสินค้าอาหารส่งออกจากประเทศใดถูกตรวจพบว่ามีสารเคมีตกค้างเกินกว่า
มาตรฐานที่กำหนดไว้ สินค้าอาหารนั้นจะถูกห้ามนำเข้าไปจำหน่ายในประเทศญี่ปุ่น และอาจส่งผลให้สินค้าอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องถูกระงับ
การนำเข้าเป็นการชั่วคราวด้วย โดยผู้ส่งออกต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดจากการปฏิเสธการนำเข้าของญี่ปุ่น ดังนั้น ผู้ส่งออก
ไทยจึงควรตื่นตัวและทำความเข้าใจกับมาตรการใหม่ที่ญี่ปุ่นนำมาใช้ ซึ่งไม่เพียงช่วยลดความเสี่ยงจากความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น
กับการส่งออก แต่ยังเป็นการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันและสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่สินค้าไทยอีกทางหนึ่งด้วย

ที่มา

นฤมลคงทน Positive List System ระเบียบใหม่ของญี่ปุ่นที่ไม่อาจหลีกเลี่ยง

ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย กรกฎาคม 2549